Hoạt động của con người đang ngày càng biến đổi Trái Đất, tạo ra những ‘mùa’ hoàn toàn mới mà trước đây chưa từng tồn tại. đồng thời, một số mùa truyền thống đang dần biến mất, gây ra những hậu quả sâu rộng cho hệ sinh thái và văn hóa.
Các mùa như chúng ta đã biết đang trải qua một quá trình thay đổi đáng kể do hoạt động của con người, và những mô hình thời tiết từng rất đáng tin cậy đang trở nên xa lạ. Tiến sĩ Thomas EL Smith, giảng viên tại Khoa Địa lý & Môi trường, Trường Kinh tế & Khoa học Chính trị London, đã thực hiện nghiên cứu về các mùa mới đang xuất hiện. Ông cho rằng những mùa mới này hoàn toàn mới lạ và là kết quả trực tiếp từ hoạt động của con người.
Một ví dụ điển hình là ‘mùa khói mù’ ở Đông Nam Á, khi bầu trời bị bao phủ bởi khói trong vài tuần do việc đốt thảm thực vật trên diện rộng. Ngoài ra, còn có ‘mùa rác’ hàng năm ở Bali, Indonesia, khi các dòng thủy triều mang nhựa đến bờ biển. Đồng thời, một số mùa đang biến mất hoàn toàn, như mùa sinh sản của chim biển ở miền bắc Anh. Biến đổi khí hậu cũng đang khiến các mùa thể thao mùa đông truyền thống bị rút ngắn lại do tuyết trở nên khan hiếm hơn.
Các mùa lệch nhịp cũng đang xuất hiện, bao gồm mùa hè nóng hơn và mùa đông ôn hòa hơn ở vùng khí hậu ôn đới. Thời điểm của các sự kiện theo mùa quan trọng đang trở nên khó dự đoán hơn. Các chuyên gia đã đặt ra thuật ngữ ‘mùa loạn nhịp’ để chỉ các nhịp điệu bất thường.
Hoạt động của con người đang định hình lại nhịp điệu của tự nhiên, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp nước và thực phẩm. Các cộng đồng dọc theo các nhánh sông Mekong đã dựa vào dòng chảy theo mùa của các con sông để đánh bắt cá và canh tác. Tuy nhiên, các đập thượng nguồn đã phá vỡ các chu kỳ này. Biến đổi khí hậu đã làm thay đổi lượng mưa và khiến mùa khô dài hơn và mùa mưa ngắn hơn nhưng dữ dội hơn.
Cách chúng ta phản ứng với các mô hình thời tiết thay đổi có thể làm xấu đi hoặc cải thiện điều kiện môi trường. Nhận thức cộng đồng về ‘mùa khói mù’ đã dẫn đến việc dự báo tốt hơn và thiết lập các sáng kiến y tế công cộng. Tuy nhiên, nếu xã hội chỉ sử dụng các biện pháp khắc phục thích ứng, thì tình trạng khói mù có thể trở nên tồi tệ hơn.