Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) vừa trình Thủ tướng Chính phủ một báo cáo và xin ý kiến về đề xuất xây dựng chung cư cao tầng để nuôi lợn, một ý tưởng đang thu hút sự chú ý của dư luận. Trong tờ trình, Bộ NN&MT đã dẫn chứng một loạt các văn bản pháp lý liên quan, nhấn mạnh khuyến khích các cơ sở chăn nuôi áp dụng công nghệ cao và tiên tiến để nâng cao năng suất, chất lượng và đảm bảo an toàn sinh học cũng như bảo vệ môi trường.
Chăn nuôi lợn hiện là ngành chủ lực của Việt Nam, chiếm tỷ trọng từ 62-65% tổng sản lượng thịt hơi các loại. Theo số liệu mới nhất, năm 2024, sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng đạt gần 5,2 triệu tấn, chiếm 4,3% tổng sản lượng thịt lợn toàn cầu và đứng thứ 6 thế giới. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2019-2020, ngành chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ trọng lớn, và các chỉ tiêu kinh tế cũng như kỹ thuật còn thấp, chưa đáp ứng tốt các tiêu chuẩn về an toàn sinh học và kiểm soát dịch bệnh.
Giai đoạn 2019-2020, Việt Nam đã chứng kiến những thách thức lớn trong ngành chăn nuôi lợn khi dịch tả lợn châu Phi bùng phát, dẫn đến việc tiêu hủy hơn 9 triệu con lợn và gây tổn thất ước tính lên đến 30.000 tỷ đồng. Vào tháng 4/2020, giá thịt lợn hơi xuất chuồng đã tăng lên mức kỷ lục 105.000 đồng/kg, tác động trực tiếp lên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong nước, khiến CPI tăng tới 6,73%.
Hai doanh nghiệp hàng đầu, CTCP Nông nghiệp BAF Việt Nam và CTCP Xuân Thiện Thanh Hóa, đã gửi văn bản đến Bộ NN&MT để xin ý kiến về việc triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng. Đáng chú ý, BAF Việt Nam đề xuất dự án tổ hợp trại chăn nuôi lợn 6 tầng thông minh tại Tây Ninh, với quy mô lên đến 64.000 lợn nái sinh sản và sản xuất 1,6 triệu lợn thương phẩm mỗi năm; tổng mức đầu tư ước tính hơn 12.000 tỷ đồng.
Bộ NN&MT cho biết đã tiến hành nghiên cứu mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng tại Trung Quốc, nơi đã phát triển hơn 2.000 mô hình tương tự, với gần 4.500 tòa nhà cao tầng được sử dụng cho chăn nuôi lợn. Mô hình này tích hợp công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ Blockchain, và hệ thống giám sát bằng cảm biến, giúp thu thập hình ảnh và âm thanh của từng cá thể lợn theo thời gian thực nhằm phân tích và cảnh báo sớm dịch bệnh.
Mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng được đánh giá có nhiều ưu điểm vượt trội so với phương pháp chăn nuôi truyền thống. Các ưu điểm bao gồm mức độ an toàn sinh học và an toàn dịch bệnh được nâng cao thông qua hệ thống xử lý nước thải, chất thải và khí thải thông minh. Ngoài ra, mô hình này còn giúp tiết kiệm diện tích đất và hạ tầng dùng chung; rút ngắn thời gian giải phóng mặt bằng; tăng hiệu quả sử dụng đất lên đến 4,3 lần; và giảm thiểu nhân công khi một người có thể giám sát đến 2.000 con lợn.
Trước những lợi ích tiềm năng của mô hình này, Bộ NN&MT đang xin ý kiến của Thủ tướng và Phó Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng tại Việt Nam. Mục tiêu chính là nhằm giải quyết các thách thức về an ninh lương thực, an toàn dịch bệnh và bảo vệ môi trường trong ngành chăn nuôi lợn.