Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hóa, việc các công ty ô tô hàng đầu như Toyota, Volkswagen và BMW tìm cách mở rộng thị trường sang Trung Quốc – thị trường lớn nhất thế giới, không còn là điều bất ngờ. Tuy nhiên, để tiếp cận thị trường đầy tiềm năng này, họ buộc phải hợp tác với các nhà sản xuất địa phương. Sự hợp tác này không chỉ giúp các công ty nước ngoài tăng cường sự hiện diện trên thị trường Trung Quốc mà còn tạo điều kiện cho sự lan tỏa kiến thức, từ đó giúp nâng cao chất lượng sản phẩm của các nhà sản xuất Trung Quốc.
Sự tăng trưởng nhanh chóng của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc trong những năm gần đây là minh chứng cho hiệu quả của chiến lược hợp tác này. Từ năm 2001 đến năm 2017, ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đã trải qua một quá trình tăng trưởng mạnh mẽ, với sản lượng xe được sản xuất hoặc bán ra trên toàn thế giới chiếm hơn 1/3 tổng số. Không chỉ số lượng tăng, chất lượng của xe Trung Quốc cũng được cải thiện đáng kể. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ trục trặc của xe du lịch nội địa Trung Quốc đã giảm 75% từ năm 2001 đến năm 2014.
Một phần quan trọng của sự cải thiện này có thể được quy cho sự lan tỏa kiến thức từ các công ty ô tô nước ngoài thông qua các liên doanh. Shengmao Cao, trợ lý giáo sư chiến lược tại Kellogg, định nghĩa sự lan tỏa kiến thức này là việc các công ty có thể quan sát và áp dụng kiến thức và bí quyết sản xuất của nhau một cách tự nhiên hoặc thông qua các thỏa thuận hợp tác. Quá trình này không chỉ giúp các nhà sản xuất Trung Quốc nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn cung cấp cho họ cơ hội học hỏi từ các đối tác nước ngoài.
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích hàng nghìn cuộc khảo sát do J.D. Power & Associates thực hiện từ năm 2001 đến năm 2014. Kết quả cho thấy rằng hiệu ứng lan tỏa tri thức từ các liên doanh đã đóng góp 8,3% vào sự cải thiện chất lượng tổng thể của ô tô Trung Quốc trong giai đoạn đó. Việc định lượng những hiệu ứng lan tỏa này không chỉ giúp các công ty hiểu rõ hơn về quyết định hợp tác mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về chính sách công nghiệp và chiến lược kinh doanh trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.
Tuy nhiên, sự hợp tác giữa các công ty nước ngoài và các nhà sản xuất Trung Quốc cũng đặt ra câu hỏi về việc làm thế nào các công ty nước ngoài có thể cân bằng giữa việc kiếm lợi nhuận và khả năng nuôi dưỡng một đối thủ cạnh tranh trong tương lai. Trong khi hợp tác để tiếp cận thị trường và nâng cao chất lượng sản phẩm, các công ty nước ngoài cũng cần phải xem xét kỹ lưỡng chiến lược của mình để không tạo ra đối thủ cạnh tranh trực tiếp.
Như vậy, sự lan tỏa kiến thức thông qua các liên doanh giữa các công ty ô tô nước ngoài và các nhà sản xuất Trung Quốc đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc. Đồng thời, các công ty cần phải tìm kiếm sự cân bằng giữa hợp tác và cạnh tranh để đảm bảo sự phát triển bền vững trong thị trường toàn cầu.
