3
Phát hiện đáng kinh ngạc về vùng đất cổ đại bị chôn vùi dưới băng
Một vùng địa hình cổ đại rộng khoảng 31.000 km² vừa được các nhà khoa học phát hiện tại vùng Wilkes Land, thuộc Đông Nam Cực, sau khi bị chôn vùi dưới lớp băng dày hơn 1,6 km suốt hơn 34 triệu năm. Thông qua dữ liệu vệ tinh và công nghệ radar xuyên băng, nhóm nghiên cứu đã tái tạo lại một thế giới từng có sông ngòi, rừng rậm, thậm chí cả cây cọ. Phấn hoa của loài cây này từng được tìm thấy dọc bờ biển Nam Cực, củng cố bằng chứng về một hệ sinh thái tươi tốt trong quá khứ.
Vùng đất bị chôn vùi có diện tích tương đương bang Maryland (Hoa Kỳ), nay nằm sâu trong nội địa và hoàn toàn bị cô lập dưới băng giá. Giáo sư Stewart Jamieson từ Đại học Durham (Anh), đồng tác giả nghiên cứu, cho rằng nơi đây giống một kho tư liệu nguyên sơ về Trái Đất thời cổ đại. Hàng chục triệu năm trước, sự dịch chuyển của các lục địa đã đưa Nam Cực dần về phía Nam Cực địa lý, tạo ra dòng hải lưu lạnh bao quanh lục địa. Đồng thời, khí CO₂ trong khí quyển giảm mạnh khiến khí hậu toàn cầu lạnh đi, dẫn đến sự hình thành của lớp băng khổng lồ bao phủ toàn bộ Nam Cực.
Bí mật về quá khứ và tương lai Trái Đất
“Chúng ta biết rất ít về vùng đất dưới lớp băng Đông Nam Cực – thậm chí còn ít hơn bề mặt sao Hỏa,” ông Jamieson nhận định. Trong nghiên cứu này, nhóm khoa học đã phát hiện ba khối cao nguyên lớn, mỗi khối dài từ 120 đến 170 km, rộng tới 85 km, bị chia cắt bởi những thung lũng sâu gần 1.200 m và rộng khoảng 40 km. Khác với các sông băng thường mài mòn địa hình, lớp băng tại khu vực này cực kỳ lạnh và di chuyển rất chậm, giúp bảo tồn cảnh quan nguyên vẹn suốt hàng triệu năm.
Bằng việc kết hợp hình ảnh vệ tinh và mô hình máy tính, các nhà khoa học xác định một số khu vực đã bị nâng lên tới 500 m do sức ép từ lớp băng phía trên. Cảnh quan cổ đại cho thấy trước khi bị băng phủ, khu vực này từng có sông chảy, rừng rậm và khí hậu ôn hòa. Sự phân tách của siêu lục địa Gondwana đã tạo ra các vết nứt sâu, chia nhỏ vùng cao nguyên trước khi các dòng sông băng hình thành.
Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu hiện tượng ấm lên toàn cầu tiếp diễn, một phần khối băng khổng lồ ở Đông Nam Cực có thể tan chảy và co rút, khiến vùng đất cổ bị vùi lấp hàng chục triệu năm có nguy cơ dần lộ ra. Dù việc khoan xuyên qua lớp băng dày hơn 1,6 km là một thách thức lớn, các nhà khoa học cho biết sẽ tiếp tục khảo sát và thu thập thêm dữ liệu để hiểu rõ hơn về sự tiến hóa của lớp băng và địa hình bên dưới.
Các nhà nghiên cứu cho biết vùng đất này từng được hình thành bởi các dòng sông chảy, có hình dạng giống như các thung lũng và rặng núi mà chúng ta thấy ở những nơi như xứ Wales hoặc Scotland.
Phát hiện đáng kinh ngạc về vùng đất cổ đại bị chôn vùi dưới băng
Một vùng địa hình cổ đại rộng khoảng 31.000 km² vừa được các nhà khoa học phát hiện tại vùng Wilkes Land, thuộc Đông Nam Cực, sau khi bị chôn vùi dưới lớp băng dày hơn 1,6 km suốt hơn 34 triệu năm. Thông qua dữ liệu vệ tinh và công nghệ radar xuyên băng, nhóm nghiên cứu đã tái tạo lại một thế giới từng có sông ngòi, rừng rậm, thậm chí cả cây cọ. Phấn hoa của loài cây này từng được tìm thấy dọc bờ biển Nam Cực, củng cố bằng chứng về một hệ sinh thái tươi tốt trong quá khứ.
Vùng đất bị chôn vùi có diện tích tương đương bang Maryland (Hoa Kỳ), nay nằm sâu trong nội địa và hoàn toàn bị cô lập dưới băng giá. Giáo sư Stewart Jamieson từ Đại học Durham (Anh), đồng tác giả nghiên cứu, cho rằng nơi đây giống một kho tư liệu nguyên sơ về Trái Đất thời cổ đại. Hàng chục triệu năm trước, sự dịch chuyển của các lục địa đã đưa Nam Cực dần về phía Nam Cực địa lý, tạo ra dòng hải lưu lạnh bao quanh lục địa. Đồng thời, khí CO₂ trong khí quyển giảm mạnh khiến khí hậu toàn cầu lạnh đi, dẫn đến sự hình thành của lớp băng khổng lồ bao phủ toàn bộ Nam Cực.
Sử dụng dữ liệu vệ tinh và radar xuyên băng, các nhà khoa học tiết lộ rằng thế giới cổ đại này từng có sông, rừng và thậm chí có thể là cây cọ.
Bí mật về quá khứ và tương lai Trái Đất
“Chúng ta biết rất ít về vùng đất dưới lớp băng Đông Nam Cực – thậm chí còn ít hơn bề mặt sao Hỏa,” ông Jamieson nhận định. Trong nghiên cứu này, nhóm khoa học đã phát hiện ba khối cao nguyên lớn, mỗi khối dài từ 120 đến 170 km, rộng tới 85 km, bị chia cắt bởi những thung lũng sâu gần 1.200 m và rộng khoảng 40 km. Khác với các sông băng thường mài mòn địa hình, lớp băng tại khu vực này cực kỳ lạnh và di chuyển rất chậm, giúp bảo tồn cảnh quan nguyên vẹn suốt hàng triệu năm.
Bằng việc kết hợp hình ảnh vệ tinh và mô hình máy tính, các nhà khoa học xác định một số khu vực đã bị nâng lên tới 500 m do sức ép từ lớp băng phía trên. Cảnh quan cổ đại cho thấy trước khi bị băng phủ, khu vực này từng có sông chảy, rừng rậm và khí hậu ôn hòa. Sự phân tách của siêu lục địa Gondwana đã tạo ra các vết nứt sâu, chia nhỏ vùng cao nguyên trước khi các dòng sông băng hình thành.
Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu hiện tượng ấm lên toàn cầu tiếp diễn, một phần khối băng khổng lồ ở Đông Nam Cực có thể tan chảy và co rút, khiến vùng đất cổ bị vùi lấp hàng chục triệu năm có nguy cơ dần lộ ra. Dù việc khoan xuyên qua lớp băng dày hơn 1,6 km là một thách thức lớn, các nhà khoa học cho biết sẽ tiếp tục khảo sát và thu thập thêm dữ liệu để hiểu rõ hơn về sự tiến hóa của lớp băng và địa hình bên dưới.