Bộ phim tài liệu ‘Xẩm đỏ’, một tác phẩm ghi lại hình ảnh và giọng hát của nghệ nhân Hà Thị Cầu – người hát xẩm cuối cùng của thế kỷ 20, đang trong quá trình hoàn tất thủ tục chuyển giao bản quyền cho tỉnh Ninh Bình. Đạo diễn Lương Đình Dũng, người đứng sau bộ phim, cho biết ông đang hoàn thiện các thủ tục cần thiết để chuyển giao bản quyền của bộ phim tài liệu quý giá này.
‘Xẩm đỏ’ được hoàn thành từ năm 2011, nhưng đến nay, chính quyền tỉnh Ninh Bình vẫn thể hiện mong muốn mua lại bản quyền để bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa đặc sắc này. Quá trình thực hiện bộ phim bắt đầu từ năm 2008 đến 2010, với hơn 1.200 phút quay thực địa. Sau đó, bộ phim được chỉnh sửa và biên tập lại với thời lượng 68 phút, giúp khán giả có thể thưởng thức nhiều bài hát hơn của nghệ nhân Hà Thị Cầu.
Một trong những đặc điểm nổi bật của ‘Xẩm đỏ’ là không sử dụng lời bình, thay vào đó, nghệ nhân Hà Thị Cầu được tạo điều kiện để thoải mái thể hiện giọng hát của mình như thể đang tâm sự trực tiếp với khán giả. Đạo diễn Lương Đình Dũng chia sẻ, mục tiêu của ông là lưu giữ lại trọn vẹn giá trị văn hóa truyền thống mà nghệ nhân Hà Thị Cầu đã để lại cho Ninh Bình nói riêng và cho nền nghệ thuật xẩm Việt Nam nói chung.
Bộ phim không chỉ đơn thuần là hình ảnh về nghệ nhân Hà Thị Cầu, mà còn là bức tranh sinh động về cuộc sống ở miền quê Việt Nam với những nét văn hóa đặc trưng như chợ quê, hoa gạo, bến đò… Tất cả dường như hiện lên một cách ẩn hiện, thảng thốt trong tiếng sênh, nhịp phách, tạo nên một tác phẩm giàu chất văn hóa và nghệ thuật.
Ngoài ‘Xẩm đỏ’, đạo diễn Lương Đình Dũng cũng đã thực hiện nhiều bộ phim nổi tiếng khác về nghệ thuật chèo, chẳng hạn như ‘Hề cu Sứt’, ‘Thầy bói đi chợ’, ‘Lý trưởng mẹ Đốp’, ‘Phù thủy sợ ma’, ‘Thị Màu lên chùa’. Ông cho rằng, nền tảng và nguồn cảm hứng đi lên trong hành trình nghệ thuật vẫn phải bắt nguồn từ những tác phẩm văn học, nghệ thuật dân tộc. Điều này không chỉ giúp giữ gìn bản sắc văn hóa mà còn góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của người Việt.
Việc chuyển giao bản quyền ‘Xẩm đỏ’ cho tỉnh Ninh Bình được xem là một bước đi quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của bộ phim cũng như di sản văn hóa gắn liền với nghệ nhân Hà Thị Cầu. Thông qua đó, tỉnh Ninh Bình có thể triển khai các hoạt động quảng bá, tổ chức các buổi chiếu phim, hoặc kết hợp với các đơn vị giáo dục để đưa bộ phim vào giảng dạy, giúp thế hệ trẻ tiếp cận và hiểu hơn về di sản văn hóa quý báu này.
Hiện tại, đạo diễn Lương Đình Dũng đang hoàn tất các thủ tục cuối cùng để chính thức bàn giao bản quyền ‘Xẩm đỏ’ cho tỉnh Ninh Bình. Hy vọng rằng, thông qua những nỗ lực bảo tồn và quảng bá này, bộ phim tài liệu ‘Xẩm đỏ’ sẽ được nhiều người biết đến và trở thành một phần không thể thiếu trong kho tàng văn hóa nghệ thuật của Việt Nam. Trang thông tin điện tử tỉnh Ninh Bình và các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và đảm bảo cho các hoạt động bảo tồn và phát huy di sản văn hóa này.