Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Ngoại trưởng Áo Beate Meinl-Reisinger đã kêu gọi tổ chức một cuộc thảo luận toàn quốc về khả năng Áo gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Quan điểm này của bà Meinl-Reisinger được xem là một sự thay đổi đáng kể so với chính sách trung lập lâu dài của Áo.

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Áo cho rằng chính sách trung lập hiện tại không đủ để đảm bảo an ninh cho đất nước. Bà kêu gọi một cuộc thảo luận toàn diện về chính sách an ninh và vai trò của Áo trong liên minh NATO, đặc biệt là trong bối cảnh tình hình an ninh châu Âu đang biến động sau các hành động của Nga. Tuy nhiên, bà Meinl-Reisinger cũng thừa nhận rằng hiện tại không có đa số trong nghị viện hoặc công chúng Áo ủng hộ việc gia nhập NATO.

Áo đã duy trì chính sách trung lập về mặt hiến pháp kể từ năm 1955. Mặc dù tham gia vào các chương trình hợp tác quốc phòng với Liên minh châu Âu (EU) và Đối tác vì Hòa bình của NATO, Áo vẫn chưa theo đuổi tư cách thành viên đầy đủ trong liên minh quân sự này.

Sự việc này diễn ra trong bối cảnh Áo đang phải đối mặt với áp lực gia tăng về việc tăng cường quốc phòng để đối phó với cuộc xung đột ở Ukraine do Nga khởi động. Các quốc gia châu Âu khác vốn có chính sách trung lập cũng đang xem xét lại các liên kết chiến lược của mình.

Áo dự kiến sẽ tăng chi tiêu quốc phòng trong những năm tới. Tuy nhiên, sự ủng hộ của công chúng đối với việc gia nhập NATO vẫn còn thấp. Theo một cuộc thăm dò gần đây, chỉ 21% người dân Áo ủng hộ việc gia nhập NATO, trong khi 61% phản đối.

Việc Áo gia nhập NATO sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với khu vực Trung Âu, đặc biệt là sau khi Phần Lan và Thụy Điển từ bỏ lập trường trung lập lâu dài của mình và gia nhập NATO. Áo cũng tham gia vào các sứ mệnh quân sự của EU và là một bên ký kết La bàn Chiến lược của EU.

Ngoại trưởng Meinl-Reisinger nhấn mạnh rằng tính trung lập không nên là rào cản ngăn Áo đóng góp vào quá trình hội nhập quốc phòng châu Âu. Bà cũng nhấn mạnh rằng Áo cần phải tích cực tham gia vào quá trình này để không bị tụt hậu.

Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu cuộc thảo luận về tư cách thành viên NATO của Áo sẽ diễn ra như thế nào và liệu có đạt được sự ủng hộ rộng rãi hay không. Tuy nhiên, việc Ngoại trưởng Áo kêu gọi thảo luận về vấn đề này đã cho thấy một sự thay đổi trong cách tiếp cận của Áo đối với chính sách an ninh và quốc phòng trong bối cảnh hiện nay.

Ngoại trưởng Áo, bà Meinl-Reisinger, mới đây đã lên tiếng về khả năng nước này gia nhập liên minh quân sự NATO, trong bối cảnh căng thẳng ở Ukraine leo cao. Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022, các quan chức Áo đương nhiệm và tiền nhiệm đã nhiều lần bày tỏ quan tâm đến việc đánh giá lại tư cách thành viên tiềm năng của Áo trong NATO. Điều này xảy ra dù Áo đã duy trì quan điểm trung lập kể từ năm 1955.

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Welt của Đức, Ngoại trưởng Meinl-Reisinger nhấn mạnh rằng chỉ sự trung lập thôi không thể bảo vệ được Áo. Bà cho rằng Áo cần có năng lực tự vệ mạnh mẽ hơn và quan hệ đối tác an ninh sâu sắc hơn. Ngoại trưởng Áo cũng bày tỏ sự cởi mở với việc có một cuộc tranh luận công khai về tương lai của chính sách an ninh và quốc phòng của nước này.

Mặc dù hiện tại, đa số thành viên quốc hội và dân chúng Áo không ủng hộ việc gia nhập NATO, nhưng bà Meinl-Reisinger tin rằng cuộc tranh luận này có thể mang lại nhiều kết quả tích cực. Áo hiện không phải là thành viên của NATO nhưng đã tham gia vào nhiều sứ mệnh hòa bình do Liên minh châu Âu (EU) dẫn đầu và ủng hộ Chính sách an ninh và quốc phòng chung của EU.

Theo Ngoại trưởng Meinl-Reisinger, việc trung lập không nên bị hiểu nhầm là thụ động. “Chúng ta không thể ngồi yên và nói rằng nếu chúng ta không làm gì với ai, thì sẽ không ai làm gì với chúng ta. Thế giới đã thay đổi,” bà phát biểu.

Sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, Phần Lan và Thụy Điển đã đưa ra quyết định lịch sử xin gia nhập NATO. Phần Lan trở thành thành viên thứ 31 của NATO vào tháng 4/2023 và Thụy Điển gia nhập liên minh vào tháng 3/2024. Ukraine cũng đã nộp đơn xin gia nhập NATO theo thủ tục nhanh chóng vào tháng 9/2022. Tuy nhiên, triển vọng NATO kết nạp Ukraine hiện vẫn còn rất mờ nhạt.