Mẹ Việt Nam Anh hùng Lê Thị Tuyết, hiện 93 tuổi, sống tại ấp Ba Tục, xã Trà Cú, vẫn tỏa sáng với sự minh mẫn và ấm áp trong từng cử chỉ, từng lời nói khi tiếp đón chúng tôi. Mỗi lần gặp gỡ, mẹ thường không khỏi bồi hồi nhớ về những tháng năm khó khăn trong thời kháng chiến, sự hy sinh của chồng và con trai, nhưng cùng với đó, mẹ cũng bày tỏ niềm vui trước sự phát triển của địa phương và cuộc sống ấm no của người dân.

Sinh năm 1933 tại xã Thanh Sơn, huyện Trà Cú, mẹ Lê Thị Tuyết đã bắt đầu cuộc sống hôn nhân với đồng chí Nguyễn Văn Nguy vào năm 1952. Chồng của mẹ, một Thượng sĩ Tiểu đoàn 307, đã cùng mẹ tích cực tham gia các hoạt động cách mạng. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, mẹ đã thể hiện sự dũng cảm và kiên cường, tham gia vận động thành lập lực lượng vũ trang và hoạt động cho đến năm 1975. Sự hy sinh của chồng và con trai lớn vì Tổ quốc đã mang lại cho mẹ danh hiệu cao quý ‘Bà mẹ Việt Nam anh hùng’ do Chủ tịch nước trao tặng. Mẹ cũng được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, Huy chương Vì sự nghiệp giải phóng phụ nữ, và Huy hiệu 40 năm tuổi Đảng.

Nhớ lại quá trình tham gia cách mạng, mẹ Lê Thị Tuyết kể về việc chồng mẹ đã tham gia cách mạng từ năm 1946 và đã định hướng cho mẹ và cha mẹ tham gia cách mạng. Mẹ đã tích cực tham gia vào các hoạt động phong trào phụ nữ, hoạt động tải thương, hậu cần. Khi chồng mẹ hy sinh vào ngày 18/6/1964, mẹ đã biến nỗi đau thành sức mạnh để tiếp tục hoạt động và chăm sóc các con. Con trai lớn của mẹ, Nguyễn Văn Bạch, cũng đã anh dũng hy sinh vào ngày 16/6/1971 khi đang chiến đấu trên chiến trường. Những mất mát đau thương ấy đã càng khiến mẹ quyết tâm thực hiện các nhiệm vụ và đóng góp cho cách mạng đến ngày toàn thắng.

Mẹ Lê Thị Tuyết cũng đã vận động phụ nữ tại địa phương và thực hiện nhiều hoạt động để hỗ trợ bộ đội đánh giặc. Những đóng góp và sự hy sinh của mẹ đã góp phần không nhỏ làm nên những chiến thắng vẻ vang và giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Dù đã 93 tuổi, mẹ Lê Thị Tuyết vẫn giữ được sự minh mẫn và luôn cập nhật thông tin về tình hình thời sự. Mẹ thường xuyên xem chương trình thời sự trên đài truyền hình và theo dõi những diễn biến mới. Mẹ luôn thể hiện nhiệt huyết với cách mạng và nhắc nhở con cháu tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng của gia đình.

Có thể nói, mẹ Lê Thị Tuyết là biểu tượng của sự kiên cường, dũng cảm và lòng yêu nước. Câu chuyện của mẹ là nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ, nhắc nhở về truyền thống cách mạng và sự hy sinh của những người đã góp phần xây dựng quê hương và đất nước. Chúng ta không thể không nhắc đến tấm gương của những người phụ nữ Việt Nam anh hùng như mẹ Lê Thị Tuyết, những người đã dành cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng xã hội.

Trong dòng chảy không ngừng của thời gian, ký ức về những mất mát và hy sinh của các thế hệ cha anh vì độc lập, tự do của Tổ quốc vẫn còn khắc sâu trong tâm khảm người Việt hôm nay. Nhớ về những ngày tháng đã qua, nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc, tiếp tục ra đời như một cách để tri ân và ghi nhớ những người đã ngã xuống. Các nhạc sĩ, nghệ sĩ đang viết tiếp những giai điệu tri ân thế hệ đi trước, góp phần gìn giữ và lan tỏa giá trị lịch sử trong đời sống đương đại.

Từ nhiều thế hệ, những thanh âm vang lên từ trái tim của các nghệ sĩ vẫn luôn ngân vang. Mới đây, nhạc sĩ Lê Thống Nhất đã giới thiệu tác phẩm “Khúc hát chiều nghĩa trang” phổ thơ Nguyễn Quang Thiều, viết về người mẹ có con hy sinh nơi chiến trường. Tác phẩm này đã được thể hiện bởi Nghệ sĩ ưu tú Tiến Lâm và nhận được sự đồng cảm của đông đảo công chúng. Cũng với cảm xúc chân thành, nhạc sĩ Nguyễn Anh Trí đã sáng tác hai ca khúc mới “Tuổi20 đã thành sóng nước” và “Khúc ca ngày về lại”, tưởng nhớ những người con đã ngã xuống trên mảnh đất Quảng Trị linh thiêng và hào hùng của dân tộc.

Nhạc sĩ Giáng Son cũng đã tạo ra ca khúc “Tìm cha” từ lời thơ của tác giả Phạm Hồng Điệp, do Nghệ sĩ ưu tú Vũ Thắng Lợi thể hiện. Ca khúc này là tiếng lòng của người con dành cho cha sau mấy chục năm đằng đẵng đi tìm hài cốt liệt sĩ của cha. Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày thương binh – liệt sĩ, ca sĩ Sao Mai Khánh Ly ra mắt MV “Còn mãi với non sông” như lời tri ân của thế hệ hôm nay gửi đến những anh hùng đã ngã xuống cho độc lập, tự do của Tổ quốc. Xem MV “Còn mãi với non sông” tại đây.

Trước đó, Nghệ sĩ nhân dân Quốc Hưng và nhạc sĩ Kiên Ninh cùng thực hiện MV “Thiên hùng ca bất tử” dựa trên bài thơ “Lời người bên sông” của cựu chiến binh Lê Bá Dương – người từng chiến đấu tại Thành cổ Quảng Trị. MV tái hiện tinh thần bất khuất, lòng yêu nước mãnh liệt của các chiến sĩ đã chiến đấu và hy sinh nơi đây, góp phần tạo nên biểu tượng bất tử trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Xem MV “Thiên hùng ca bất tử” tại đây.

Gần đây, còn có nhiều sáng tác mới về đề tài thương binh – liệt sĩ, như “Hát về Côn Đảo thân yêu” (Trần Thành), “Mai về cùng em” (Đức Chính), “Anh về” (nhạc Ngọc Hòa, thơ Lưu Đức Hải); “Trở về quê hương” (nhạc Văn Cung, thơ Quang Tiến), “Cho mùa xuân thanh bình” (nhạc Nguyễn Đăng Tài, thơ Nguyễn Xuân Cửu), “Mộ gió mộ đá ngàn thu” (nhạc Nguyễn Hữu Minh, thơ Lê Quang Bùi)… Không chỉ những nghệ sĩ tên tuổi, nhiều người trẻ cũng đã quan tâm, sáng tác về đề tài này.

Những tấm gương hy sinh anh dũng, những thương binh, bệnh binh, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng thầm lặng… cống hiến để đổi lấy hòa bình hôm nay vẫn luôn là nguồn cảm hứng mãnh liệt cho các nhạc sĩ, nghệ sĩ tiếp tục sáng tác, biểu diễn. Việc các nghệ sĩ trẻ quan tâm đến lịch sử, truyền thống và tiếp nối dòng chảy tri ân là một hành trình đầy trách nhiệm và tâm huyết. Nhờ đó, những giai điệu tri ân tiếp tục được ngân vang, nối liền hiện tại với quá khứ, làm dịu đi nỗi đau chiến tranh và thắp sáng lên tinh thần yêu nước, lý tưởng sống đẹp trong thế hệ hôm nay và mai sau.

Chiều ngày 25/7, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06, Bộ Công an) đã tổ chức Hội nghị sơ kết Kế hoạch 356/KH-BCA-C06 về việc thu nhận mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Thủ tướng đã bày tỏ sự xúc động và đau lòng khi nhắc đến số liệu thống kê về những người đã hy sinh vì Tổ quốc, bao gồm khoảng 652.000 thương binh, hơn 132.000 Bà mẹ Việt Nam anh hùng và khoảng 320.000 người bị ảnh hưởng bởi chất độc hóa học. Những con số này là minh chứng cho sự hy sinh to lớn của người dân Việt Nam trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.

Kế hoạch 356 của Bộ Công an là một chương trình quy mô lớn, mang giá trị nhân văn sâu sắc, hướng đến mục tiêu xác định danh tính cho các liệt sĩ còn thiếu thông tin, những người con đã hóa thân vào đất mẹ, đang yên nghỉ tại hàng nghìn nghĩa trang trên khắp cả nước. Tính đến ngày 20/7, toàn quốc đã thu nhận được hơn 57.000 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ.

C06 đã chỉ đạo và phối hợp với công an địa phương rà soát để thu mẫu ADN thân nhân của 89 liệt sĩ, căn cứ thông tin 128 hài cốt liệt sĩ được quy tập về nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ – Gia Lai do Cục Chính sách Bộ Quốc phòng cung cấp. Kết quả, C06 đã phối hợp với Cục Người có công (Bộ Nội vụ) hoàn thành hồ sơ công nhận danh tính liệt sĩ đối với 16 anh hùng liệt sĩ. Đây là kết quả bước đầu triển khai ngân hàng Gen (ADN) của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết đất nước ta có hơn 1,2 triệu liệt sĩ, trong đó, khoảng 900.000 hài cốt đã được quy tập về các nghĩa trang. Tuy nhiên, đến nay vẫn còn khoảng 300.000 hài cốt liệt sĩ đã được an táng nhưng chưa xác định được danh tính. Thủ tướng bày tỏ trăn trở trước thực tế rằng thời gian đang trôi đi, điều kiện khí hậu, môi trường khắc nghiệt khiến việc tìm kiếm và xác minh danh tính liệt sĩ ngày càng khó khăn hơn.

Trong khi đó, thân nhân liệt sĩ, những người mong mỏi được đón phần mộ người thân trở về, ngày một già yếu, thậm chí nhiều người đã không còn. Thủ tướng chỉ đạo rằng cần phải đột phá, hành quân nhanh hơn để chạy đua với thời gian. Đây là cuộc chạy đua vì ký ức, vì đạo lý và vì tương lai.

Xác định ADN không chỉ là thao tác kỹ thuật sinh học, mà còn là chìa khóa phục hồi ký ức lịch sử cho thân nhân gia đình liệt sĩ, là công cụ để kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai. Việc này thể hiện sự tri ân sâu sắc, là giá trị đạo lý và nhân văn đặc biệt của dân tộc Việt Nam.

Thủ tướng nhấn mạnh rằng mục tiêu của chúng ta là đưa được nhiều liệt sĩ trở về với tên tuổi, với quê hương, gia đình, để không một liệt sĩ nào bị lãng quên, không một gia đình liệt sĩ nào còn phải chờ đợi, mong ngóng trong vô vọng.