Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung vào việc xây dựng cơ sở dữ liệu và triển khai các giải pháp trọng tâm nhằm thúc đẩy sự phát triển của khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đặc biệt, cần có những chính sách đãi ngộ đặc biệt để thu hút và giữ chân nhân tài, chuyên gia hàng đầu, các tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng. Điều này sẽ giúp triển khai hiệu quả các hệ thống chiến lược và sáng kiến đột phá.

Tại phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, Thủ tướng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đẩy mạnh phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nền kinh tế. Đây là những yếu tố then chốt giúp Việt Nam nâng cao năng suất, chất lượng tăng trưởng và sức cạnh tranh quốc tế.

Thủ tướng cũng chỉ ra những tồn tại và bất cập trong quá trình triển khai các nhiệm vụ trên. Một trong những vấn đề tồn tại là thể chế, cơ chế và chính sách chưa tương xứng với tiềm năng và tốc độ tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh đó, thủ tục hành chính còn rườm rà, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Việc cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

Để khắc phục những tồn tại này, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương cần tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu cho bộ ngành, cơ quan và địa phương mình. Cơ sở dữ liệu cần bảo đảm đạt các tiêu chuẩn “đúng – đủ – sạch – sống”. Đồng thời, cần khẩn trương thiết lập công cụ quản lý trực quan và hệ thống chỉ số (KPI) định lượng để đánh giá hiệu quả các nhiệm vụ được giao.

Về phát triển nhân lực, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan, đơn vị cần có chính sách đãi ngộ đặc biệt để thu hút và giữ chân nhân tài, chuyên gia hàng đầu. Đặc biệt, cần có những chính sách hỗ trợ đặc biệt đối với các tổng công trình sư, kiến trúc sư trưởng để triển khai các hệ thống chiến lược và sáng kiến đột phá.

Cụ thể, về triển khai Đề án 06, Thủ tướng yêu cầu tập trung hoàn thành 40/61 tiện ích và giảm, đơn giản hóa đối với 324 thủ tục hành chính. Bên cạnh đó, cần triển khai liên thông đơn thuốc từ các bệnh viện đến hệ thống điều phối dữ liệu y tế và nhà thuốc để tích hợp đồng bộ trên VNeID. Nghiên cứu và xây dựng đám mây dữ liệu (Cloud) công dân tích hợp trên nền tảng VNeID cũng là một nhiệm vụ quan trọng.

Như vậy, để thúc đẩy phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, các bộ, ngành và địa phương cần có những giải pháp đồng bộ và quyết liệt. Đặc biệt, cần chú trọng vào việc xây dựng cơ sở dữ liệu, triển khai các giải pháp trọng tâm và có chính sách đãi ngộ đặc biệt với nhân tài.

Văn hóa số – chìa khóa cho phát triển bền vững trong thời đại số đã được TS Nguyễn Thị Trang, Giảng viên Học viện Hành chính và Quản trị công, nhấn mạnh tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI.

TS Nguyễn Thị Trang cho rằng, muốn có nền kinh tế số phát triển, phải có một xã hội số, và để có xã hội số, cần phải có văn hóa số từ nhận thức, tư duy đến hành vi ứng xử trên không gian mạng.

Văn hóa số không chỉ đóng vai trò nền tảng mà còn là cốt lõi cho sự phát triển bền vững trong thời đại số. Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam vẫn còn thiếu những quy định cụ thể về văn hóa công vụ số, đặc biệt là trong việc giao tiếp và tương tác số của cán bộ, công chức. Điều này gây ra khoảng trống trong việc định hình văn hóa số cho đội ngũ cán bộ, công chức.

Là Chủ nhiệm đề tài khoa học cấp Bộ về xây dựng văn hóa số cho đội ngũ cán bộ ngành nội vụ, TS Nguyễn Thị Trang kiến nghị bổ sung nội dung về văn hóa số vào các quy định hiện hành và đề xuất cần có khung năng lực số, gồm cả kỹ năng chuyên môn lẫn đạo đức số và bảo mật thông tin.

Vai trò của thanh niên trong việc thúc đẩy văn hóa số cũng được TS Nguyễn Thị Trang đánh giá cao. Thanh niên, đặc biệt là lực lượng tình nguyện viên trẻ, đã tích cực hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính số, đóng vai trò ‘cầu nối số’ giữa người dân và chính quyền.

Phong trào ‘xóa mù số’ do đoàn viên, sinh viên triển khai đang giúp rút ngắn khoảng cách số giữa các vùng miền, nhóm tuổi, đối tượng yếu thế.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Thị Trang cũng cảnh báo về tình trạng lệch chuẩn văn hóa số và đề xuất ứng dụng AI trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên môi trường số. Một video ứng dụng AI đã được giới thiệu tại Diễn đàn, nhằm phản bác luận điệu sai lệch và lan tỏa thông tin chính thống.

TS Nguyễn Thị Trang cho rằng, chuyển đổi số không chỉ là thay đổi công nghệ mà là thay đổi văn hóa, từ tư duy đến hành vi. ‘Một xã hội số chỉ bền vững khi có văn hóa số là nền tảng’, chị nói.

Đồng thời, chị đề xuất xây dựng Luật Công nghiệp Văn hóa, để vừa bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc, vừa thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm sáng tạo mang bản sắc Việt Nam ra thế giới trong thời đại số.