UBND xã Hòa Lạc, TP Hà Nội đã tổ chức hội nghị phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ và triển khai chiến dịch ’45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số’. Hội nghị diễn ra vào sáng ngày 2/8, với sự tham gia của các cấp lãnh đạo, cán bộ, công chức và người dân trên địa bàn.

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND xã Hòa Lạc Đào Xuân Ban nhấn mạnh, việc phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ gắn với triển khai chiến dịch ’45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số’ là một phần trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2021 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học – công nghệ – đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Mục tiêu của phong trào là khơi dậy một hành trình học tập số – khai trí số – chuyển hóa tư duy số; để mỗi người dân từ thôn quê đến trường học, từ cán bộ đến học sinh, đều trở thành chủ thể của chuyển đổi số – không ai đứng ngoài cuộc. Chủ tịch UBND xã Hòa Lạc đề nghị tập trung vào 3 trọng tâm: nâng cao nhận thức số, phổ cập kỹ năng số và thực hành ứng dụng số.

Cụ thể, xã Hòa Lạc đề ra các mục tiêu đến hết năm 2025: 95% cán bộ, công chức, viên chức có kỹ năng số cơ bản; 85% người dân trưởng thành sử dụng điện thoại thông minh; 100% học sinh THCS có kỹ năng học tập và tương tác an toàn trên môi trường số. Đến hết năm 2026, 100% dân cư có danh tính số, tài khoản thanh toán số; phổ cập toàn dân kỹ năng số cơ bản.

Trong 45 ngày tới, xã sẽ tổ chức chiến dịch ra quân với phương châm: ‘đi từng ngõ – gõ từng nhà – rà từng người – hướng dẫn tận tay – đồng hành đến cùng’. Mục tiêu mỗi người dân được tiếp cận dịch vụ công trực tuyến là một thành công; mỗi học sinh biết tra cứu học liệu trực tuyến là một tiến bộ; mỗi cụ già biết dùng điện thoại thông minh là một kỳ tích chuyển đổi.

Hội nghị cũng ghi nhận các phát biểu hưởng ứng của Hiệu trưởng Trường THCS Thạch Hòa Nguyễn Thị Thủy, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, Bí thư Đoàn Thanh niên xã. Ban Tổ chức đã trao Quyết định thành lập các tổ công nghệ số cộng đồng tại 09 thôn trên địa bàn xã Hòa Lạc, đóng vai trò kết nối, hỗ trợ người dân trong quá trình tiếp cận và sử dụng các nền tảng số.

Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ trên địa bàn các tỉnh, thành phố khác như Quảng Ngãi, Hà Nội cũng đang được triển khai với tinh thần lấy người dân làm trung tâm, chủ thể và không có ai bị bỏ lại phía sau.

Chiều ngày 28/7, tại Quảng Ngãi, Ủy ban Nhân dân tỉnh đã tổ chức Lễ phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’. Chương trình này được triển khai với mục tiêu đẩy mạnh việc học tập và ứng dụng công nghệ số trong cộng đồng, lấy người dân làm trung tâm và chủ thể, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ngãi, ông Nguyễn Tấn Liêm, cho biết phong trào này có mục tiêu thiết thực và đơn giản: giúp mỗi người dân tiếp cận và tham gia học tập, nâng cao hiểu biết về chuyển đổi số và kỹ năng số. Qua đó, người dân có thể mua bán và thanh toán an toàn trên môi trường mạng, đưa sản phẩm vươn ra toàn quốc và thế giới, cũng như tự bảo vệ mình trước những thông tin xấu độc và trò lừa đảo trên không gian mạng.

Ông Nguyễn Tấn Liêm nhấn mạnh rằng ‘Bình dân học vụ số’ chính là trang bị những kỹ năng tối thiểu và cần thiết để mỗi người dân có thể làm chủ công nghệ, cải thiện cuộc sống và cùng nhau xây dựng quê hương giàu đẹp. Để đảm bảo phong trào lan tỏa sâu rộng và hiệu quả, ông Liêm đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền, địa phương và đoàn thể xem đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Ông cũng kêu gọi các doanh nghiệp viễn thông và công nghệ số chung tay góp sức xây dựng những nền tảng và ứng dụng đơn giản, dễ dùng và hiệu quả cao.

Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Quảng Ngãi, ông Nguyễn Văn Mạnh, cho rằng đoàn viên thanh niên là thế hệ trẻ với lợi thế nhanh nhạy trong việc nắm bắt thông tin và có khả năng thích ứng cao với công nghệ số. Ông cam kết sẽ tích cực hưởng ứng phong trào bằng việc làm thiết thực và phù hợp.

Tại buổi lễ, các đại biểu đã thực hiện nghi thức bấm nút phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’. Đồng thời, Tiến sĩ Nguyễn Lương Vương, Trưởng ngành Trí tuệ nhân tạo (Đại học FPT Đà Nẵng), đã truyền đạt chuyên đề về nâng cao nhận thức trí tuệ nhân tạo (AI) cho các đại biểu, đoàn viên, thanh niên và người lao động trong cơ quan nhà nước tỉnh Quảng Ngãi. đại học FPT Đà Nẵng đang nghiên cứu những ứng dụng trong công nghệ AI.

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và trí tuệ nhân tạo (AI) đang diễn ra mạnh mẽ, tỉnh Đắk Lắk đã xác định rằng việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yếu tố quan trọng để tạo ra giá trị mới và thúc đẩy sự phát triển, nâng tầm kinh tế tỉnh nhà. Với quyết tâm đó, Đắk Lắk đã tiên phong ứng dụng nền tảng AI vào hoạt động quản lý và điều hành, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động hành chính và phục vụ người dân tốt hơn.

Ngày 10/7 vừa qua, tỉnh Đắk Lắk là một trong những tỉnh đầu tiên của cả nước công bố và đưa vào vận hành thí điểm 4 nền tảng AI phục vụ chính quyền địa phương hai cấp. Các nền tảng này bao gồm AI về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp; AI về phục vụ người dân và doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính công; Hệ thống báo cáo hai cấp; và hệ thống giám sát, điều hành hai cấp tại các phường Tân Lập, Tân An và Ea Kao.

Việc ứng dụng AI vào hoạt động quản lý và điều hành tại phường Tân Lập đã mang lại kết quả tích cực. Các bước thực hiện thủ tục hành chính được hướng dẫn rõ ràng, dễ hiểu, tạo thuận tiện cho người dân. Hệ thống báo cáo hai cấp và Hệ thống giám sát, điều hành hai cấp hoạt động hiệu quả, giúp lãnh đạo nắm bắt tiến độ công việc theo thời gian thực và phát hiện kịp thời điểm nghẽn để điều chỉnh. Ông Trần Đức Nhật, Chủ tịch UBND phường Tân Lập, cho rằng các ứng dụng số bước đầu phát huy hiệu quả trong công tác quản lý và điều hành.

Phường Tân An cũng đang nỗ lực triển khai 4 nền tảng AI nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động hành chính và phục vụ người dân tốt hơn. Ông Phan Đức Cường, người dân phường Tân An, đánh giá cao sự tiện ích của ứng dụng AI, giúp ông tiết kiệm thời gian và dễ dàng tiếp cận thủ tục hành chính công.

Tỉnh Đắk Lắk xác định chuyển đổi số không chỉ là công cụ điều hành mà còn là điều kiện tiên quyết để xây dựng chính quyền tinh gọn, gần dân, sát dân, phục vụ người dân hiệu quả. Việc triển khai các ứng dụng số phục vụ chính quyền địa phương hai cấp của tỉnh không chỉ đánh dấu bước tiến mới trong quá trình chuyển đổi số của tỉnh mà còn thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc xây dựng một nền hành chính hiện đại, công khai, minh bạch và phục vụ hiệu quả hơn cho người dân, doanh nghiệp.

Sau ngày 15/7, nền tảng trí tuệ nhân tạo và các ứng dụng số sẽ được triển khai rộng rãi đến 100% xã, phường của tỉnh. Đây sẽ là nền tảng tạo ra sự thay đổi căn bản và toàn diện trong cách thức chỉ đạo, điều hành và quản lý của cấp ủy, chính quyền, hướng đến nền hành chính thông minh.

Đoàn Thanh niên tỉnh Hưng Yên đã phát động chiến dịch ’30 ngày đêm cao điểm’ nhằm hỗ trợ người dân chuyển đổi số, với mục tiêu giúp người dân nắm bắt kiến thức và kỹ năng công nghệ trong thời đại chuyển đổi số. Chiến dịch này đã được triển khai trên toàn tỉnh, với các lớp ‘Bình dân học vụ số’ được tổ chức để giúp người dân, đặc biệt là nông dân, người cao tuổi và những người chưa từng sử dụng công nghệ, hiểu biết về công nghệ và cách sử dụng các dịch vụ công trực tuyến.

Tại xã Vũ Tiên, một lớp học đặc biệt đã được tổ chức với những ‘giảng viên’ là các đoàn viên thanh niên và học viên là nông dân, người cao tuổi, thậm chí cả những người chưa từng sử dụng công nghệ. Ông Trần Xuân Nghiêm, 67 tuổi, một học viên của lớp học này cho biết: ‘Cái này ngày xưa chúng tôi không biết đến, tưởng khó lắm, giờ được hướng dẫn tận tay mới thấy mình cũng làm được.’ Lớp học ‘Bình dân học vụ số’ không chỉ giúp người dân nắm bắt kiến thức công nghệ mà còn giúp họ cảnh giác với các hình thức lừa đảo trên mạng.

Em Trần Minh Thư, một đoàn viên thanh niên cho biết: ‘Tham gia lớp học này, em cùng các anh, chị đoàn viên đến từng nhà, từng xóm để hướng dẫn người dân cách sử dụng điện thoại thông minh, cài đặt ứng dụng VNeID, tra cứu thông tin dịch vụ công và cảnh giác với các hình thức lừa đảo trên mạng.’ Anh Trần Quốc Vấn, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Vũ Tiên cho biết: ‘Đoàn Thanh niên xã đã lựa chọn những hạt nhân tiêu biểu tham gia các đội hình ‘Bình dân học vụ số’ để hỗ trợ chuyển đổi số cho các bác lớn tuổi, những người còn hạn chế về công nghệ.’

Chiến dịch ’30 ngày đêm cao điểm’ mở lớp ‘Bình dân học vụ số’ đang được triển khai đồng loạt trên toàn tỉnh Hưng Yên. Tại xã Quỳnh Phụ, ngày 12/7 vừa qua, lớp học đầu tiên đã thu hút 200 người dân lớn tuổi tham gia. Anh Nguyễn Phú Tuấn Anh, Bí thư Đoàn thanh niên xã Quỳnh Phụ cho biết: ‘Đoàn thanh niên xã đã thành lập 4 tổ với 200 đoàn viên, thanh niên trực tiếp hướng dẫn người dân tại Trung tâm Phục vụ hành chính công của xã và đến từng hộ dân.’

Tỉnh đoàn Hưng Yên đã thành lập hơn 1 nghìn đội thanh niên xung kích, huy động hơn 20 nghìn lượt đoàn viên tham gia hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Anh Thiệu Minh Quỳnh, Bí thư Tỉnh đoàn cho biết: ‘Với tinh thần ‘Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên’, từ ngày 7/7 đến nay, đã có hơn 180 nghìn người dân tỉnh Hưng Yên được tuyên truyền, hướng dẫn dịch vụ công trực tuyến và tiếp cận với các lớp học ‘Bình dân học vụ số’. Đây là nỗ lực lớn của Đoàn Thanh niên tỉnh trong việc hỗ trợ người dân chuyển đổi số và cải thiện đời sống.’

Trong thời đại số hiện nay, vấn đề lừa đảo trực tuyến đang trở thành một thách thức cấp thiết và đòi hỏi sự quan tâm của toàn xã hội. Theo số liệu thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, Việt Nam hiện có hơn 70 triệu người sử dụng Internet trên tổng số hơn 100 triệu dân, đứng đầu khu vực về mật độ sử dụng mạng xã hội và dịch vụ trực tuyến. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển nhanh chóng của công nghệ là sự gia tăng mạnh mẽ của các hình thức lừa đảo trực tuyến.

Hàng loạt vụ việc người dân bị lừa mất hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng qua mạng xã hội, email giả mạo, ứng dụng độc hại, website lừa đảo… đã được ghi nhận tại nhiều địa phương. Các đối tượng lừa đảo ngày càng trở nên tinh vi, sử dụng công nghệ cao để qua mặt cả những người có hiểu biết. Mục tiêu cuối cùng của họ luôn là chiếm đoạt tài sản thông qua thủ đoạn giả danh, đánh vào tâm lý sợ hãi, nhẹ dạ, lòng tham hoặc sự thiếu cảnh giác của nạn nhân.

Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã phát hành tài liệu hướng dẫn ‘Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến’, trong đó tổng hợp nhiều phương thức và kịch bản lừa đảo phổ biến. Các hình thức lừa đảo phổ biến hiện nay bao gồm giả mạo cơ quan nhà nước, công an, tòa án… gọi điện yêu cầu phối hợp điều tra, chuyển tiền phục vụ kiểm tra tài chính; lừa đảo trúng thưởng, việc làm, đầu tư sinh lời cao, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền đặt cọc; tấn công bằng mã độc thông qua ứng dụng giả mạo, file đính kèm trong email, hoặc liên kết chứa mã độc; giả danh người thân qua mạng xã hội, dùng ảnh, video giả (deepfake) nhờ chuyển tiền gấp; tấn công tài khoản ngân hàng, ví điện tử thông qua các kỹ thuật phishing (giả mạo), smishing (tin nhắn lừa đảo), vishing (cuộc gọi lừa đảo)…

Để tự bảo vệ trên không gian mạng, Cục An toàn thông tin đã đưa ra 5 nhóm kỹ năng thiết yếu. Thứ nhất là kỹ năng nhận biết, giúp người dân kịp thời phát hiện nguy cơ. Người dùng cần nắm được cách tiếp cận, phương thức lừa đảo và kịch bản thường gặp. Thứ hai là kỹ năng phát hiện, giúp người dùng nhận diện các dấu hiệu lừa đảo qua các kênh như cuộc gọi, email, mạng xã hội, website, ứng dụng… Thứ ba là kỹ năng xử lý, khi nghi ngờ hoặc đã rơi vào bẫy lừa đảo, người dân cần biết cách xử lý đúng đắn. Thứ tư là kỹ năng phòng tránh, với nguyên tắc quan trọng là ‘phòng hơn chống’. Cuối cùng là kỹ năng bảo vệ lâu dài, với ‘3 nguyên tắc vàng’ và ‘6 KHÔNG’.

Cần sự chung tay của cả cộng đồng trong việc phòng chống lừa đảo trực tuyến. Lừa đảo trực tuyến là tội phạm công nghệ cao, khó kiểm soát và dễ lan rộng. Do đó, việc chủ động nhận diện và cảnh báo là vô cùng cần thiết. Bên cạnh sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, người dân cũng cần tích cực tham gia tuyên truyền, chia sẻ kiến thức phòng chống lừa đảo đến cộng đồng.