Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây đã công bố một loạt mức thuế mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ hơn 40 quốc gia, một động thái mạnh mẽ trong chính sách thương mại của ông. Tuy nhiên, quyết định này đã làm dấy lên lo ngại về nguy cơ lạm phát tăng cao và sự chững lại của tăng trưởng kinh tế trên quy mô toàn cầu.

Loạt thuế mới, dao động từ 10% đến 41%, dự kiến sẽ đẩy mức thuế suất trung bình của Mỹ lên tới 15,2%, mức cao nhất kể từ thời kỳ hậu Thế chiến II. Mức tăng này không chỉ mang tính biểu tượng về chính sách bảo hộ thương mại mà còn được dự báo sẽ có tác động tiêu cực trực tiếp đến cả nền kinh tế Mỹ và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo ước tính của chuyên gia kinh tế Maeva Cousin, nếu các mức thuế được thực hiện như công bố, GDP của Mỹ có thể suy giảm 1,8% trong vòng 2-3 năm tới, trong khi lạm phát cơ bản có thể tăng thêm 1,1%. Trên phạm vi toàn cầu, những quốc gia xuất khẩu nhiều sang Mỹ sẽ phải đối mặt với nhu cầu sụt giảm, đe dọa đến sản lượng công nghiệp, việc làm và ổn định giá cả.

Tổng thống Trump cũng cho biết sẽ tiếp tục công bố thuế riêng đối với các lĩnh vực nhạy cảm như dược phẩm, bán dẫn, khoáng sản chiến lược và công nghiệp chế tạo. Đe dọa này được dự báo sẽ tiếp tục khiến giới doanh nghiệp và nhà đầu tư rơi vào trạng thái bất định kéo dài.

Ngay sau thông báo của ông Trump, các thị trường tài chính toàn cầu đã có phản ứng tiêu cực. Chỉ số MSCI All Country World Index giảm 0,2%; hợp đồng tương lai S&P 500 và thị trường châu Âu lần lượt mất 0,2% và 0,6%. Thị trường châu Á ghi nhận ngày giảm điểm thứ sáu liên tiếp, giảm 0,7% – chuỗi giảm dài nhất trong năm nay.

Theo Wendy Cutler, cựu quan chức đàm phán thương mại Mỹ, việc áp dụng các mức thuế đa dạng trên quy mô toàn cầu sẽ tạo ra không ít khó khăn cho hải quan Mỹ. Bà cảnh báo rằng, dù đã có thời gian chuẩn bị 7 ngày, các nhà nhập khẩu vẫn nên sẵn sàng đối mặt với ‘các sự cố khởi đầu’ khi chính sách có hiệu lực từ ngày 7/8.

Trong bối cảnh những lời hứa thương mại đầy tham vọng chưa thành hiện thực, Tổng thống Trump đang chọn cách gây sức ép trực tiếp thông qua các đòn thuế. Cách làm này phản ánh chiến lược ‘áp lực tối đa’ mà ông từng áp dụng trong các cuộc đàm phán trước đây.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại các mức thuế mới sẽ khiến chi phí sản xuất, tiêu dùng tăng cao, qua đó thúc đẩy lạm phát, gây áp lực lên người dân và doanh nghiệp Mỹ. Đồng thời, cú sốc cầu đối với hàng xuất khẩu ở các quốc gia bị áp thuế cũng sẽ làm giảm hoạt động công nghiệp và thương mại toàn cầu.

Thị trường chứng khoán toàn cầu đang diễn ra trong bầu không khí thận trọng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố sắc lệnh thuế mới. Các nhà đầu tư đang tỏ ra lo ngại về nguy cơ lạm phát gia tăng khi các mức thuế này được áp dụng. Vào phiên giao dịch sáng ngày 1/8, thị trường chứng khoán châu Á chủ yếu ghi nhận sự giảm điểm. Cụ thể, thị trường Shanghai Composite (Trung Quốc) giảm 0,14%, chỉ số Shenzhen Component giảm 0,08%, và chỉ số Hang Seng (Hong Kong) giảm 0,12%. Tại Nhật Bản, chỉ số Nikkei225 mở cửa ở mức 41.029,84 điểm, giảm 39,98 điểm (tương ứng 0,10%). Trong 15 phút đầu phiên, chỉ số này tiếp tục giảm mạnh và có lúc xuống còn 40.786,00 điểm do ảnh hưởng từ phiên giảm điểm ở thị trường Phố Wall đêm trước.

Không chỉ châu Á, thị trường Hàn Quốc cũng mở cửa trong sắc đỏ với chỉ số KOSPI giảm 1,08%, trong khi thị trường Singapore giảm 0,11%. Thị trường Australia cũng giảm 0,74%. Trước đó, tại Mỹ, các chỉ số chứng khoán chủ lực đã kết phiên giao dịch ngày 31/7 trong sắc đỏ nhẹ. Chỉ số S&P500 giảm 0,37%, Dow Jones giảm 0,74%, và Nasdaq Composite giảm nhẹ 0,03%. Tuy nhiên, tính cả tháng, S&P500 vẫn tăng 2,17%, Nasdaq tăng 3,7%, và Dow Jones tăng 0,08%. Thị trường Mỹ hiện đang đối mặt với nhiều thông tin phức tạp, bao gồm dữ liệu lạm phát tháng 6 tăng, cho thấy chi phí hàng hóa chịu ảnh hưởng bởi thuế quan.

Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã quyết định giữ nguyên lãi suất vì cần thêm dữ liệu trước khi đưa ra quyết định điều chỉnh vào tháng 9. Tại châu Âu, chỉ số STOXX600 kết thúc tháng 7 bằng một phiên giảm 0,75%, xuống mức thấp nhất trong hơn một tuần. Nhà đầu tư châu Âu thất vọng trước các báo cáo lợi nhuận doanh nghiệp của các công ty lớn như Sanofi và Ferrari. Trên thị trường tiền tệ, đồng USD đang hướng tới tháng tăng giá đầu tiên trong năm nay so với các đồng tiền chính, được hỗ trợ bởi hy vọng về sự rõ ràng trong chính sách thương mại và khả năng phục hồi kinh tế Mỹ. Chỉ số đô la tăng 0,26% lên 100,05 điểm.

Trong khi đó, giá dầu giảm 1% sau khi đã tăng trong 3 phiên trước đó. Dầu thô WTI của Mỹ kết phiên giảm 1,06% xuống còn 69,26 USD/thùng. Giá vàng tăng khi các nhà giao dịch tìm đến tài sản trú ẩn an toàn do sự không chắc chắn về thuế quan. Vàng giao ngay tăng 0,51% lên 3.291,55 USD/ounce. Sự không chắc chắn về chính sách thương mại và triển vọng kinh tế đang khiến các nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn trong các tài sản truyền thống như vàng.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã quyết định duy trì lãi suất tham chiếu ở mức 2% trong cuộc họp ngày 24/7, đánh dấu việc chấm dứt chuỗi 8 lần giảm lãi suất liên tiếp kể từ tháng 6/2024. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh Liên minh châu Âu (EU) đang tích cực đàm phán thỏa thuận thương mại với Mỹ – một yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến các quyết định của ECB.

Môi trường kinh tế hiện tại được ECB nhận định là rất bất ổn, đặc biệt là do những căng thẳng trong thương mại. Lạm phát của khu vực đồng euro đã đạt mục tiêu của ECB là 2% vào tháng trước. Các quan chức của ECB cho biết nỗ lực hạ nhiệt lạm phát gần như đã hoàn tất. Hiện tại, ECB đang hướng đến việc đưa lãi suất về mức trung tính, không kích thích cũng như không kiềm chế tăng trưởng. Tuy nhiên, ECB vẫn tỏ ra cảnh giác với các thay đổi trong triển vọng trung hạn.

Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định của ECB là khả năng đạt được thỏa thuận thương mại giữa EU và Mỹ, điều mà vẫn còn thiếu chắc chắn. Mỹ hiện là đối tác đầu tư và thương mại lớn nhất của EU, với kim ngạch xuất khẩu 503 tỷ euro (590 tỷ USD) hàng hóa sang Mỹ trong năm ngoái. Thuế nhập khẩu mà EU phải chịu khi bán hàng sang Mỹ hiện là 30%. Tình hình này đang được theo dõi sát sao bởi các chuyên gia kinh tế.

Các chuyên gia dự đoán ECB có thể sẽ chờ đợi các dự báo tăng trưởng và lạm phát mới, dự kiến được công bố vào tháng 9, trước khi tiếp tục hành động. Điều này cho thấy ECB đang thận trọng trong việc đưa ra các quyết định, nhằm đảm bảo sự ổn định của nền kinh tế khu vực đồng euro trong bối cảnh nhiều thách thức.

Trong tuyên bố của mình, ECB cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi chặt chẽ các diễn biến kinh tế và sẵn sàng điều chỉnh chính sách khi cần thiết. Điều này nhằm đảm bảo rằng ECB có thể ứng phó hiệu quả với mọi biến động có thể xảy ra trong tương lai, đồng thời duy trì sự ổn định tài chính và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững.

Đối với quan hệ thương mại giữa EU và Mỹ, đạt được một thỏa thuận thương mại sẽ là một yếu tố tích cực, giúp giảm bớt các hàng rào thuế quan và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu của EU. Điều này có thể giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giảm thiểu rủi ro suy thoái, đồng thời hỗ trợ cho quá trình phục hồi kinh tế của khu vực.

Tổng kết lại, quyết định giữ nguyên lãi suất của ECB trong cuộc họp ngày 24/7 phản ánh sự thận trọng và cân nhắc kỹ lưỡng trong bối cảnh kinh tế nhiều thách thức. Trong khi nỗ lực hạ nhiệt lạm phát đã đạt được những kết quả tích cực, ECB vẫn tiếp tục theo dõi sát sao các diễn biến kinh tế và sẵn sàng hành động khi cần thiết để đảm bảo sự ổn định và tăng trưởng bền vững của khu vực đồng euro.

Argentina đã trải qua một sự đảo ngược ngoạn mục trong tình hình kinh tế của mình, khi Moody’s vừa nâng xếp hạng tín nhiệm cho quốc gia Nam Mỹ này. Đây là một minh chứng mới nhất cho hiệu quả của các chính sách thị trường tự do mà Tổng thống Javier Milei đang theo đuổi, những chính sách dù gây tranh cãi nhưng đang từng bước thay đổi diện mạo nền kinh tế.

Trong bối cảnh nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới đang vật lộn với áp lực tài chính, Argentina – một quốc gia từng gắn liền với những cụm từ như ‘vỡ nợ’, ‘lạm phát phi mã’, ‘quản lý yếu kém’ – đã thực hiện một loạt các biện pháp cải cách gây tranh cãi nhưng quyết liệt. Chính phủ của ông Javier Milei đã triển khai hàng loạt biện pháp cải cách như sa thải hơn 50.000 công chức, giải thể hoặc sáp nhập hơn 100 cơ quan, bộ ngành, đóng băng các dự án hạ tầng công, cắt bỏ trợ giá năng lượng và giao thông, đồng thời đưa ngân sách quốc gia từ trạng thái thâm hụt kéo dài sang thặng dư.

Moody’s đã đưa ra lý do nâng xếp hạng là nhờ vào việc Argentina đã thực hiện “tự do hóa mạnh mẽ tỷ giá hối đoái và kiểm soát vốn”. Đây chỉ là một trong nhiều minh chứng cho sự cải thiện tổng thể của nền kinh tế Argentina dưới thời Tổng thống Milei. Nền kinh tế Argentina đã phục hồi mạnh mẽ, với tăng trưởng kinh tế năm 2025 dự kiến đạt 5,7%, mặc dù chi tiêu công bị cắt giảm trên diện rộng. Lạm phát đã giảm xuống còn 1,6%/tháng, so với hơn 200%/năm vào thời điểm ông Milei nhậm chức.

Argentina đã chọn một hướng đi khác biệt, có phần mạo hiểm, nhưng bắt đầu mang lại kết quả. Tuy nhiên, liệu “phép màu Argentina” có bền vững hay không vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Nước này vẫn đối mặt với tỷ lệ đói nghèo cao, cấu trúc công nghiệp chưa thực sự hiện đại, và mức sống của đại bộ phận dân cư còn thấp. Tuy nhiên, đường hướng cải cách quyết liệt theo tư duy thị trường đang tạo ra những biến chuyển thực chất, không chỉ trên giấy tờ, mà cả trong đời sống kinh tế.

Trong bối cảnh các nền kinh tế lớn đang loay hoay tìm hướng đi giữa nhiều thách thức từ khủng hoảng khí hậu, nợ công, già hóa dân số và năng suất trì trệ, câu chuyện của Argentina mang lại một góc nhìn khác: Cải cách thể chế, giảm vai trò nhà nước và giải phóng năng lực thị trường có thể là con đường khả thi để phục hồi tăng trưởng.

Có thể thấy rằng, với những thay đổi đang diễn ra, Argentina đang trên đường đi tới một tương lai kinh tế tươi sáng hơn. Nhưng đồng thời, cần có những điều chỉnh linh hoạt để ổn định và đảm bảo rằng sự tăng trưởng này có thể trở nên bền vững về lâu dài.