Thói quen kiểm tra điện thoại ngay sau khi thức dậy đang trở thành một vấn đề đáng quan tâm đối với nhiều người, khi nó gây ra những tác động tiêu cực đến não bộ và tinh thần. Khi não bộ vẫn còn trong trạng thái mơ hồ sau giấc ngủ, việc tiếp nhận hàng loạt thông tin từ mạng xã hội, tin tức hay công việc có thể dẫn đến cảm giác căng thẳng, khó tập trung và mệt mỏi kéo dài.

Ngay sau khi thức dậy, não bộ con người thường trải qua một giai đoạn chuyển tiếp gọi là “sóng alpha”, một khoảng thời gian khi tâm trí vẫn còn thư giãn, dễ sáng tạo và ít bị phân tán. Đây được coi là thời điểm vàng để suy nghĩ tích cực hoặc nuôi dưỡng những ý tưởng mới. Tuy nhiên, khi ta bắt đầu ngày mới bằng việc kiểm tra điện thoại, não bộ lập tức bị đẩy vào tình trạng cảnh giác cao độ, khiến cho sự thư giãn và sáng tạo bị gián đoạn.

Mạng xã hội, với khả năng kết nối tức thời, cũng có thể nhanh chóng hút cạn sự tập trung và năng lượng tinh thần của con người. Việc lướt điện thoại vào buổi sáng vô tình tạo ra một cơ chế “tìm kiếm phần thưởng”, nơi ta liên tục truy cầu cảm giác vui vẻ từ những video, tin hot hay tương tác ảo. Điều này có thể dẫn đến hậu quả là trong phần còn lại của ngày, bộ não khó duy trì được sự tập trung bền vững, dễ bị xao nhãng và mất kiên nhẫn.

Một nghiên cứu của National Sleep Foundation vào năm 2021 chỉ ra rằng việc sử dụng thiết bị điện tử vào đầu và cuối ngày có thể ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ, khiến cơ thể rối loạn nhịp sinh học, khó ngủ sâu và dễ mệt mỏi hơn vào hôm sau.

Không chỉ gây căng thẳng, mạng xã hội còn có thể trở thành một “bẫy” tâm lý khiến người dùng dễ rơi vào cảm giác tự ti, chán nản khi thấy người khác khoe khoang cuộc sống hoàn hảo, thành công rực rỡ. Đặc biệt vào buổi sáng, những hình ảnh này có thể dễ dàng gây tổn thương ngầm cho tâm trí con người.

Để cải thiện tình trạng này và nâng cao sức khỏe tinh thần, các chuyên gia khuyến nghị nên hạn chế sử dụng điện thoại ngay sau khi thức dậy. Thay vào đó, hãy bắt đầu ngày mới bằng một hoạt động nhẹ nhàng như vươn vai, uống nước, tập vài động tác yoga, thiền hoặc đơn giản là ngồi yên vài phút để hít thở sâu. Việc viết ra mục tiêu trong ngày hoặc dành một chút thời gian để suy nghĩ tích cực cũng giúp thiết lập tinh thần vững vàng.

Chuyên gia Nicole Venola nhấn mạnh rằng những phút đầu ngày là thời điểm quý giá để nuôi dưỡng sức khỏe tâm trí. Chỉ cần thay đổi một thói quen nhỏ, không cầm điện thoại ngay khi vừa tỉnh dậy, bạn đã giúp não bộ có cơ hội nghỉ ngơi đúng cách và chuẩn bị tốt hơn cho mọi thử thách trong ngày.

Trường hợp của anh Hoàng, 19 tuổi, là một ví dụ điển hình cho sự tiến triển âm thầm và nguy hiểm của khối u trong khoang họng. Gần một năm nay, anh Hoàng thường xuyên gặp phải triệu chứng nghẹn, nhưng tình trạng này không đi kèm với sốt hoặc đau họng, khiến anh không nghĩ đến việc tìm kiếm sự giúp đỡ y tế. Chỉ đến khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, với sự xuất hiện của khối cứng không di động và không đau ở vùng góc hàm trái, anh Hoàng mới quyết định đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội để được kiểm tra và điều trị.

Theo các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, triệu chứng nghẹn có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, bao gồm cả các khối u trong khoang họng. Tuy nhiên, sự tiến triển âm thầm của các khối u này thường khiến bệnh nhân không nhận biết sớm, dẫn đến việc chẩn đoán và điều trị trở nên khó khăn hơn. Trong trường hợp của anh Hoàng, việc phát hiện khối u ở giai đoạn muộn có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và khả năng điều trị.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân cần cảnh giác với các triệu chứng bất thường trong cơ thể, đặc biệt là những triệu chứng liên quan đến vùng họng và hàm mặt. Khi xuất hiện các dấu hiệu như nghẹn, sưng hoặc xuất hiện khối cứng ở vùng hàm mặt, cần lập tức tìm kiếm sự giúp đỡ y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời có thể giúp cải thiện đáng kể kết quả điều trị và giảm thiểu những biến chứng có thể xảy ra.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội là một trong những cơ sở y tế hàng đầu tại Việt Nam, với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại. Khách hàng có thể liên hệ với bệnh viện qua trang web chính thức của bệnh viện để được tư vấn và hỗ trợ.

Hội chứng Kleine-Levin, một rối loạn thần kinh hiếm gặp, đã được ghi nhận gây ra các giai đoạn ngủ dài bất thường, kéo dài từ 16 đến 20 giờ mỗi ngày. Với tỷ lệ mắc bệnh thấp, chỉ ảnh hưởng đến khoảng một đến năm người trên một triệu dân, hội chứng này có sự hiện diện cao hơn ở người Do Thái Ashkenazi. Thông tin y học hiện tại cho biết chỉ có khoảng 500 trường hợp được báo cáo trên các tạp chí y học. Mặc dù có sự phân bố không đồng đều về giới tính, với 70% người mắc hội chứng này là nam giới, nhưng tình trạng này vẫn có thể ảnh hưởng đến cả hai giới. Các triệu chứng thường xuất hiện ở giai đoạn vị thành niên sớm và kéo dài trung bình 14 năm.

Hội chứng Kleine-Levin được phân loại thuộc nhóm rối loạn quá mức ngủ, cùng với chứng ngủ gật. Một đợt bùng phát của hội chứng này được định nghĩa là các triệu chứng kéo dài ít nhất hai ngày, trung bình kéo dài khoảng 10 ngày nhưng có thể kéo dài hàng tuần. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể trải qua các giai đoạn ngủ dài tới 70 ngày liên tục. Trong các đợt bùng phát, người bệnh thường gặp phải tình trạng đói dữ dội, xuất hiện ảo giác và có ham muốn tình dục cao.

Các triệu chứng đặc trưng của hội chứng Kleine-Levin bao gồm buồn drowsiness cực độ, tăng cảm giác thèm ăn dẫn đến tăng cân, ham muốn tình dục tăng cao, xuất hiện ảo giác, thay đổi hành vi bất thường, lo lắng hoặc trầm cảm và mất trí nhớ. Các đợt bùng phát có thể xảy ra đột ngột, làm tăng nguy cơ chấn thương nếu bệnh nhân vận hành xe cơ giới hoặc máy móc. Vì lý do này, người mắc hội chứng Kleine-Levin được khuyên ở nhà trong một môi trường an toàn trong các đợt bùng phát để giảm thiểu rủi ro.

Nguyên nhân chính xác của hội chứng Kleine-Levin vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng có thể do yếu tố di truyền hoặc do một căn bệnh hoặc chấn thương gây tổn thương vùng dưới đồi, phần não quan trọng chịu trách nhiệm điều chỉnh giấc ngủ. Một số trường hợp có thể được kích hoạt bởi nhiễm trùng, sử dụng chất, sang chấn đầu, gắng sức thể chất hoặc căng thẳng.

Trong các đợt bùng phát của hội chứng Kleine-Levin, trí nhớ của bệnh nhân thường bị hạn chế. Họ có thể thực hiện các hành động cơ bản như ăn uống và sử dụng nhà vệ sinh, nhưng do sự mệt mỏi cực độ, họ gặp khó khăn với các chức năng thể chất ngoài các hành vi cơ bản này.

Điều trị hội chứng Kleine-Levin thường bao gồm việc sử dụng các loại thuốc như lithium, steroid và thuốc kích thích nhằm giảm tần suất, thời gian và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát. Trị liệu tâm lý cũng được khuyến nghị cùng với các phương pháp điều trị này để giúp bệnh nhân kiểm soát các triệu chứng như ham muốn tình dục quá mức, lo lắng và trầm cảm.

Khi mắt bị tổn thương hoặc xuất hiện các bệnh lý, tế bào trung tính – một loại tế bào miễn dịch trong máu – thường đóng vai trò tuyến phòng thủ đầu tiên. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây thực hiện bởi Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester đã chỉ ra rằng võng mạc có phản ứng khác biệt so với nhiều loại mô khác trong cơ thể. Cụ thể, khi các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, các tế bào miễn dịch của não, gọi là microglia, sẽ phản ứng.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, khác với các loại mô khác, võng mạc không huy động các tế bào trung tính để hỗ trợ sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang, mặc dù chúng có hiện diện gần đó trong mạch máu. Phát hiện này mang ý nghĩa quan trọng đối với việc hiểu và điều trị các trường hợp mất thị lực do tổn thương tế bào cảm quang, một tình trạng ảnh hưởng đến hàng triệu người Mỹ.

Sự tương tác giữa hai quần thể tế bào miễn dịch này là kiến thức then chốt khi phát triển các liệu pháp mới. Để có thể xây dựng các phương pháp điều trị hiệu quả, việc hiểu rõ sự phức tạp của các tương tác tế bào miễn dịch là cần thiết. Trong nghiên cứu này, nhóm các nhà nghiên cứu đã sử dụng công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi – một loại camera đặc biệt được phát triển bởi Đại học Rochester. Công nghệ này cho phép chụp ảnh các tế bào thần kinh và miễn dịch đơn lẻ bên trong mắt sống.

Bằng cách sử dụng công nghệ tiên tiến này, các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu võng mạc của chuột bị tổn thương tế bào cảm quang. Kết quả cho thấy mặc dù cả tế bào trung tính và microglia đều hiện diện trong võng mạc, nhưng chỉ có các tế bào microglia phản ứng với chấn thương tế bào cảm quang. Đáng chú ý là chúng không gọi các tế bào trung tính đến hỗ trợ quá trình sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang.

Các nhà nghiên cứu tin rằng phát hiện này gợi ý về sự tồn tại của một loại “che chắn” trong chấn thương võng mạc. Cơ chế này có thể bảo vệ võng mạc khỏi sự xâm nhập của các tế bào miễn dịch có khả năng gây hại hơn là có lợi. Đây là một cơ chế quan trọng cần được xem xét trong quá trình nghiên cứu và phát triển các phương pháp điều trị cho các bệnh lý về mắt.

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Communications đã chỉ ra rằng đại dịch Covid-19 đã có tác động đáng kể đến tốc độ lão hóa não bộ, đặc biệt là ở người lớn tuổi, nam giới và những người gặp khó khăn về kinh tế. Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích các bản chụp não của 15.334 người trưởng thành khỏe mạnh và phát hiện ra rằng não bộ của những người này đã lão hóa nhanh hơn trung bình 5,5 tháng so với trước khi đại dịch bùng phát.

Điều đáng chú ý là não bộ của những người này lão hóa nhanh hơn ngay cả ở những người không bị nhiễm bệnh. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng nhiễm SARS-CoV-2 có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa thần kinh và suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Tuy nhiên, nghiên cứu này tập trung vào tác động của giai đoạn đại dịch đối với quá trình lão hóa não bộ.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng quá trình lão hóa não liên quan đến đại dịch rõ rệt nhất ở những người tham gia lớn tuổi và nam giới, những người được biết là dễ bị thay đổi thần kinh hơn khi bị căng thẳng so với phụ nữ. Não bộ của những người gặp khó khăn, chẳng hạn như thất nghiệp, thu nhập thấp và sức khỏe kém, cũng lão hóa nhanh hơn so với người tham gia khác.

Khi đánh giá những người tham gia đã hoàn thành bài kiểm tra nhận thức ở cả hai lần chụp não, các nhà nghiên cứu phát hiện chỉ những người nhiễm SARS-CoV-2 mới có dấu hiệu suy giảm nhận thức, như giảm tính linh hoạt về tinh thần và tốc độ xử lý. Điều này cho thấy rằng đại dịch có thể có tác động lâu dài đến sức khỏe não bộ nếu không được giải quyết.

Các chuyên gia cho rằng cần phải nghiên cứu thêm để tìm hiểu mối liên hệ nhân quả giữa đại dịch và lão hóa não bộ, cũng như để làm rõ cơ chế đằng sau tác động này. Tuy nhiên, nghiên cứu này đã nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường đại dịch đối với sức khỏe tâm thần và thần kinh.

Tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ có thể chưa đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến độ nhạy bén về tinh thần, nhưng nó có thể có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe não bộ nếu không được giải quyết. Các chuyên gia đề xuất rằng việc tìm hiểu và đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về cách giảm thiểu tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe não bộ của cộng đồng.