Là một trong những người trẻ tiêu biểu trong cộng đồng dân tộc Khmer tại thành phố Cần Thơ, anh Lý Minh Tâm, 27 tuổi, đã và đang đóng góp một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy âm sắc truyền thống của nhạc ngũ âm. Sinh ra trong một gia đình yêu nghệ thuật truyền thống Khmer, anh Tâm đã được tiếp xúc với những âm thanh ngũ âm đặc trưng từ nhỏ, khi còn học tại ngôi chùa trong phum sóc.

Anh Tâm cho biết, gia đình anh có truyền thống yêu nghệ thuật, và cả cha và bà của anh đều là những nhạc công chơi các nhạc cụ Khmer trước đây. Chính vì vậy, từ khi còn nhỏ, anh đã bị thu hút bởi những âm thanh đặc biệt của nhạc ngũ âm. Những âm thanh này không chỉ giúp anh tìm hiểu về văn hóa dân tộc mình mà còn thắp sáng ước mơ được tiếp cận và biểu diễn loại nhạc cụ này.

Khi mới 11 tuổi, trong khi bạn bè cùng trang lứa còn bận chơi các trò chơi trẻ em, anh Tâm đã được tiếp xúc với dàn nhạc ngũ âm, một loại nhạc cụ truyền thống của người Khmer gồm 5 bộ nhạc được làm từ 5 loại chất liệu khác nhau. Chính sự đa dạng này tạo nên 5 âm sắc riêng biệt gồm bộ đồng, bộ sắt, bộ mộc, bộ hơi và bộ da. Với đam mê và tài năng của mình, chỉ trong một thời gian ngắn, anh đã chơi thành thạo và được chọn vào đội nhạc ngũ âm của chùa Khmer tại địa phương.

Không chỉ tham gia biểu diễn, anh Tâm còn trở thành một phần không thể thiếu trong các lễ hội truyền thống của người Khmer như tết cổ truyền Chôl Chnaam Thmây, lễ Sene Đôn-ta, Lễ dâng y Kathina… Những dịp này, anh có cơ hội hòa mình vào những bản nhạc dân gian đặc trưng, qua đó thêm tự hào về văn hóa và tinh thần của cộng đồng Khmer.

Khoảng 4 năm gần đây, song song với việc biểu diễn, anh Tâm bắt đầu vai trò mới là người truyền tải kiến thức về nhạc ngũ âm tới các thế hệ trẻ thông qua việc trực tiếp dạy nhạc cho các em nhỏ tại các chùa Khmer trong địa phương. Những buổi học diễn ra đều đặn vào các dịp nghỉ hè, buổi tối hay cuối tuần đã thu hút nhiều em nhỏ và thanh thiếu niên yêu thích âm nhạc truyền thống. Đây không chỉ là việc bảo tồn di sản văn hóa mà còn là cách thức giúp tiếp nối truyền thống yêu nghệ thuật trong cộng đồng.

Bên cạnh việc dạy học, anh Tâm còn không ngừng tìm hiểu và nghiên cứu để tạo ra các nhạc cụ ngũ âm. Từ việc chọn vật liệu phù hợp như gỗ, tre, xử lý mặt trống đến điều chỉnh âm thanh phù hợp, tất cả đều được anh nỗ lực thực hiện. Với nỗ lực và tình yêu của mình, anh đã tự chế tác thành công 4 loại nhạc cụ trong dàn ngũ âm và bán được nhiều cho các đội nhạc ngũ âm trong và ngoài địa phương.

Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại ngày càng nhanh chóng, anh Lý Minh Tâm đã và đang là một điểm sáng khi dành cả thanh xuân của mình cho việc giữ gìn và lan tỏa bản sắc văn hóa của dân tộc Khmer thông qua âm nhạc truyền thống. Sự có mặt của anh không chỉ khích lệ những người trẻ yêu văn hóa dân tộc mình mà còn báo hiệu một tương lai tích cực cho sự phát triển của văn hóa truyền thống trong cộng đồng dân tộc thiểu số tại Việt Nam.

Về vấn đề này, nhiều người nhìn nhận rằng việc bảo tồn và phát huy giá trị của các loại hình văn hóa truyền thống luôn là một thách thức đối với các dân tộc. Tuy nhiên, với những cá nhân như anh Lý Minh Tâm, di sản văn hóa của người Khmer ngày càng được giới trẻ tiếp cận và yêu mến hơn.