Thị trường âm nhạc trên các nền tảng phát nhạc trực tuyến đang trải qua một cuộc cách mạng với sự xuất hiện của các ban nhạc hoàn toàn do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra. Sự phát triển này báo hiệu một kỷ nguyên mới, nơi công việc dành cho các nhạc sĩ trở nên khan hiếm hơn bao giờ hết. Nhiều bản nhạc do AI tạo ra đã đạt được thành công lớn, với hàng triệu lượt nghe trên Spotify. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa rõ ai là người đứng sau các bản nhạc này.

Hiện tại, chưa có nền tảng phát nhạc lớn nào, trừ Deezer của Pháp, công khai gắn nhãn cho các ca khúc được tạo ra hoàn toàn bằng AI. Nghệ sĩ kiêm nhà sản xuất âm nhạc từng đoạt giải Oscar Leo Sidran cho rằng sự trỗi dậy của AI có thể phản ánh sự sáo rỗng và công thức hóa của nhiều dòng nhạc hiện đại. Ông cho rằng nhiều bản nhạc hiện tại thiếu đi sự sáng tạo và cảm xúc, khiến cho AI có cơ hội để phát triển.

Nhà sản xuất kiêm nhạc sĩ Yung Spielburg có quan điểm khác, cho rằng âm nhạc do con người tạo ra vẫn sẽ chiến thắng nếu khán giả thật sự lắng nghe, quan tâm tới thông điệp và cảm xúc của nghệ sĩ. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều người chỉ nghe nhạc cho có, như khi nấu ăn hay làm việc nhà, thì AI sẽ dần lấn át vì những sản phẩm này tiện lợi, chi phí rẻ và không cần trả tiền bản quyền.

Các chuyên gia âm nhạc cũng đưa ra cảnh báo về tương lai của ngành âm nhạc. Giáo sư Dennis DeSantis thuộc Đại học Rochester nhận định các nền tảng nhạc số đang âm thầm lấp đầy danh sách phát bằng ‘nhạc tâm trạng’ do AI tạo ra và gán tên cho những nghệ sĩ mà chẳng ai tìm được thông tin. Đồng thời, nhạc nền do AI tạo ra ngày càng được sử dụng trong phim ảnh, quảng cáo, trung tâm thương mại, thang máy – nơi con người dần bị thay thế.

Cùng quan điểm, Giáo sư Mathieu Gendreau thuộc Đại học Rowan cho rằng AI xâm nhập ngành âm nhạc và sẽ không biến mất, điều đó khiến nghệ sĩ càng khó sống bằng nghề. Nghệ sĩ Sidran cũng thừa nhận anh và nhiều người trong nghề đã chứng kiến lượng công việc giảm rõ rệt từ cuối năm ngoái, có thể do sự bùng nổ của AI.

Công nghệ từng giúp ngành âm nhạc thăng hoa, nhưng AI là một thách thức hoàn toàn khác, có thể xóa sổ cơ hội sống sót của phần lớn nghệ sĩ. Thị trường âm nhạc thế giới đang đứng trước một cuộc cách mạng mới, với sự tham gia của AI trong lĩnh vực sáng tạo âm nhạc. Liệu rằng ngành âm nhạc có thể thích nghi với sự thay đổi này hay không, và tương lai của các nghệ sĩ sẽ ra sao trong thời đại AI?

Trong dòng chảy không ngừng của thời gian, ký ức về những mất mát và hy sinh của các thế hệ cha anh vì độc lập, tự do của Tổ quốc vẫn còn khắc sâu trong tâm khảm người Việt hôm nay. Nhớ về những ngày tháng đã qua, nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc, tiếp tục ra đời như một cách để tri ân và ghi nhớ những người đã ngã xuống. Các nhạc sĩ, nghệ sĩ đang viết tiếp những giai điệu tri ân thế hệ đi trước, góp phần gìn giữ và lan tỏa giá trị lịch sử trong đời sống đương đại.

Từ nhiều thế hệ, những thanh âm vang lên từ trái tim của các nghệ sĩ vẫn luôn ngân vang. Mới đây, nhạc sĩ Lê Thống Nhất đã giới thiệu tác phẩm “Khúc hát chiều nghĩa trang” phổ thơ Nguyễn Quang Thiều, viết về người mẹ có con hy sinh nơi chiến trường. Tác phẩm này đã được thể hiện bởi Nghệ sĩ ưu tú Tiến Lâm và nhận được sự đồng cảm của đông đảo công chúng. Cũng với cảm xúc chân thành, nhạc sĩ Nguyễn Anh Trí đã sáng tác hai ca khúc mới “Tuổi20 đã thành sóng nước” và “Khúc ca ngày về lại”, tưởng nhớ những người con đã ngã xuống trên mảnh đất Quảng Trị linh thiêng và hào hùng của dân tộc.

Nhạc sĩ Giáng Son cũng đã tạo ra ca khúc “Tìm cha” từ lời thơ của tác giả Phạm Hồng Điệp, do Nghệ sĩ ưu tú Vũ Thắng Lợi thể hiện. Ca khúc này là tiếng lòng của người con dành cho cha sau mấy chục năm đằng đẵng đi tìm hài cốt liệt sĩ của cha. Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày thương binh – liệt sĩ, ca sĩ Sao Mai Khánh Ly ra mắt MV “Còn mãi với non sông” như lời tri ân của thế hệ hôm nay gửi đến những anh hùng đã ngã xuống cho độc lập, tự do của Tổ quốc. Xem MV “Còn mãi với non sông” tại đây.

Trước đó, Nghệ sĩ nhân dân Quốc Hưng và nhạc sĩ Kiên Ninh cùng thực hiện MV “Thiên hùng ca bất tử” dựa trên bài thơ “Lời người bên sông” của cựu chiến binh Lê Bá Dương – người từng chiến đấu tại Thành cổ Quảng Trị. MV tái hiện tinh thần bất khuất, lòng yêu nước mãnh liệt của các chiến sĩ đã chiến đấu và hy sinh nơi đây, góp phần tạo nên biểu tượng bất tử trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Xem MV “Thiên hùng ca bất tử” tại đây.

Gần đây, còn có nhiều sáng tác mới về đề tài thương binh – liệt sĩ, như “Hát về Côn Đảo thân yêu” (Trần Thành), “Mai về cùng em” (Đức Chính), “Anh về” (nhạc Ngọc Hòa, thơ Lưu Đức Hải); “Trở về quê hương” (nhạc Văn Cung, thơ Quang Tiến), “Cho mùa xuân thanh bình” (nhạc Nguyễn Đăng Tài, thơ Nguyễn Xuân Cửu), “Mộ gió mộ đá ngàn thu” (nhạc Nguyễn Hữu Minh, thơ Lê Quang Bùi)… Không chỉ những nghệ sĩ tên tuổi, nhiều người trẻ cũng đã quan tâm, sáng tác về đề tài này.

Những tấm gương hy sinh anh dũng, những thương binh, bệnh binh, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng thầm lặng… cống hiến để đổi lấy hòa bình hôm nay vẫn luôn là nguồn cảm hứng mãnh liệt cho các nhạc sĩ, nghệ sĩ tiếp tục sáng tác, biểu diễn. Việc các nghệ sĩ trẻ quan tâm đến lịch sử, truyền thống và tiếp nối dòng chảy tri ân là một hành trình đầy trách nhiệm và tâm huyết. Nhờ đó, những giai điệu tri ân tiếp tục được ngân vang, nối liền hiện tại với quá khứ, làm dịu đi nỗi đau chiến tranh và thắp sáng lên tinh thần yêu nước, lý tưởng sống đẹp trong thế hệ hôm nay và mai sau.

Chương trình ca nhạc ‘Bức thư gửi lại mai sau’ vừa được phát sóng trên VTV9 nhân kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh Liệt sĩ, mang đến một lời tri ân sâu sắc và xúc động dành cho những người đã ngã xuống vì Tổ quốc. Với hình thức MV kết hợp chia sẻ cùng nhạc sĩ dưới góc nhìn chuyên môn, chương trình không chỉ giúp khán giả hiểu rõ hơn về hoàn cảnh sáng tác mà còn làm nổi bật thông điệp mà ca khúc truyền tải.

Được sáng tác bởi nhạc sĩ Trần Nam, ca khúc ‘Bức thư gửi lại mai sau’ xuất phát từ một câu chuyện lịch sử đầy cảm động. Ba chiến sĩ giải phóng quân, gồm Lê Hoàng Vũ, Nguyễn Chí và Trần Viết Dũng, đã viết một bức thư tay vào năm 1966 trước khi hy sinh tại chiến trường miền Đông Nam Bộ. Bức thư này được tìm thấy cùng hài cốt của các liệt sĩ vào năm 1984, trong một khu rừng nguyên sinh ở thượng nguồn sông Đồng Nai. Suốt 18 năm giữa rừng già nắng gió, bức thư được bảo quản nguyên vẹn như tâm nguyện của những người lính trẻ đã anh dũng chiến đấu vì độc lập dân tộc.

Trong bức thư, các chiến sĩ viết: ‘Chúng tôi, Lê Hoàng Vũ – quê Thái Bình, Nguyễn Chí – quê Quảng Ngãi, Trần Viết Dũng – quê TP Sài Gòn, chiến sĩ thuộc Tiểu đội 1, Trung đội Ký Con, Trung đoàn Bình Giã, Quân giải phóng miền Nam. Chúng tôi mong được ghi nhận rằng chúng tôi đã từng sống, chiến đấu và đã chết trong một mùa xuân giữa đất trời như trăm ngàn cái chết của người Việt Nam chân chính cho Tổ quốc và dân tộc sống còn’.

Ca khúc được thể hiện bởi ca sĩ Hữu Kiên, Quán quân Tìm kiếm tài năng Việt Nam 2013, với phong cách trữ tình sâu lắng. Giai điệu nhẹ nhàng, lời ca nhiều cảm xúc như một tiếng vọng từ quá khứ, gợi lên nỗi xúc động sâu xa về sự hy sinh và khát vọng hòa bình.

Nhạc sĩ Nguyễn Đức Trung, khách mời của chương trình, đã chia sẻ những cảm xúc của mình khi được nghe ca khúc này. Theo ông, ca khúc có những cao trào được thể hiện khá tốt do xuất phát từ trái tim và cảm xúc thật của người viết nhạc, từ đó dễ dàng lan tỏa đến người nghe. Không đơn thuần là một MV, chương trình là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa những người đã nằm xuống và thế hệ hôm nay đang sống.

Tác phẩm góp phần nhắc nhớ rằng: mỗi ngày bình yên hôm nay đều được đánh đổi bằng máu xương và tình yêu nước của cha anh. Qua đó, chúng ta thêm tự hào về lịch sử và những hy sinh của thế hệ đi trước, đồng thời tôn vinh những tinh hoa đã dành cả cuộc đời cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Chương trình ‘Bức thư gửi lại mai sau’ đã phát sóng lúc 21h45 ngày 27/7/2025 trên VTV9, như một sự tri ân và tưởng nhớ đến những người đã hy sinh vì Tổ quốc. Mọi người có thể tìm xem lại chương trình qua các kênh phát sóng của VTV9 để cảm nhận sâu sắc hơn về thông điệp đầy cảm xúc của ca khúc.