Khi đất nước bước vào thời kỳ đổi mới vào năm 1986, đời sống mỹ thuật của Huế đã trải qua những bước chuyển biến đáng kể. Các tác phẩm nghệ thuật ra đời không chỉ tập trung vào những chủ đề cổ động truyền thống như ‘công – nông – binh’ hay những tác phẩm thể hiện vẻ đẹp của thiếu nữ, thiên nhiên, mà còn mở rộng sang những giá trị văn hóa, bản sắc dân tộc và các vấn đề thời sự. Phong cách thể hiện, chất liệu và kỹ thuật cũng trở nên đa dạng và phong phú hơn.

Thế hệ tiên phong của mỹ thuật Huế thời kỳ đổi mới gồm những tên tuổi lớn như họa sĩ Bửu Chỉ, Vĩnh Phối, Trương Bé, Công Huyền Tôn Nữ Tuyết Mai, và điêu khắc gia Mai Văn Quýnh. Những nghệ sĩ này đã mang mỹ thuật Việt Nam, cụ thể là mỹ thuật Cố đô Huế, ra thế giới bằng cách thể hiện sự tự học thành tài hoặc được đào tạo bài bản ở nước ngoài. Qua các tác phẩm của mình, họ đã thể hiện sự sáng tạo và đổi mới trong lĩnh vực mỹ thuật, góp phần làm giàu thêm nền văn hóa nghệ thuật của đất nước.

Thế hệ thứ hai của họa sĩ Huế thời kỳ đổi mới, bao gồm Hà Văn Chước, Phan Thanh Bình, Đặng Mậu Tựu, Đặng Mậu Triết, Nguyễn Thiện Đức…, đã tạo ra những thay đổi trong cách nhìn và cách biểu hiện nghệ thuật. Họ tìm kiếm những kỹ thuật và chất liệu mới để làm mới nghệ thuật, đồng thời giữ được hồn cốt nghệ thuật và mang đậm tính triết lý, đời sống nhân sinh. Các nghệ sĩ này đã tiếp tục phát triển và mở rộng các chủ đề và phong cách nghệ thuật, tạo ra một diện mạo mới cho mỹ thuật Huế.

Tuy nhiên, thị trường mỹ thuật tại Huế vẫn còn trầm lắng so với các đô thị lớn khác như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Các yếu tố như tính cách Huế, thời tiết, tài chính của người dân và chính sách của thành phố đã ảnh hưởng đến tâm lý sưu tập và kinh doanh các loại hình nghệ thuật chất lượng cao. Điều này đã gây ra những khó khăn cho các nghệ sĩ và những người hoạt động trong lĩnh vực mỹ thuật tại Huế.

Để thúc đẩy thị trường mỹ thuật Huế, cần tập trung vào việc phát triển hạ tầng và không gian nghệ thuật, nâng cao tính thương mại và tiếp cận thị trường, khuyến khích nghệ sĩ phát triển sản phẩm mỹ thuật ứng dụng và tổ chức các sự kiện nghệ thuật thường niên. Việc này sẽ giúp tạo ra một môi trường thuận lợi cho các nghệ sĩ và những người hoạt động trong lĩnh vực mỹ thuật, đồng thời góp phần đưa mỹ thuật Huế ra thế giới.

Với những bất cập và hạn chế hiện có, mỹ thuật Huế cần những cú hích mạnh mẽ để giúp nghệ sĩ sống được bằng nghề và đưa mỹ thuật Huế ra thế giới. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và hỗ trợ từ các cấp chính quyền, các tổ chức và cá nhân, cũng như sự nỗ lực và sáng tạo của chính các nghệ sĩ.

Lê Thiết Cương, một cái tên không còn xa lạ với giới nghệ thuật và những người yêu văn hóa Việt Nam, đã ra đi vào ngày 17/7/2025, để lại bao tiếc nuối và thương tiếc. Người nghệ sĩ chân chính này đã dành cả cuộc đời mình để theo đuổi đam mê với hội họa và gốm, đồng thời chia sẻ những câu chuyện sâu sắc về đời sống và văn hóa.

Nhớ đến Lê Thiết Cương, người ta nhớ đến phong cách riêng của anh, một triết lý về tối giản trong nghệ thuật mà anh đã kiên trì theo đuổi. Với quan niệm “con đường tối giản để đi về bến của mình”, Lê Thiết Cương đã tìm kiếm sự bình yên trong cuộc sống và thể hiện nó qua các tác phẩm nghệ thuật của mình.

Đặc biệt, gốm là chất liệu mà Lê Thiết Cương yêu thích và dành nhiều tâm sức để nghiên cứu và phát triển. Từ việc tìm hiểu về men, than củi, lò nung, đến việc vẽ họa tiết lên sản phẩm trước khi cho vào lò, tất cả đều được anh thực hiệnด้วย sự đam mê và tỉ mỉ. Sự nghiệp của anh đã dẫn đến nhiều triển lãm và hoạt động nghệ thuật đặc biệt, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nghệ thuật gốm Việt Nam.

Năm 2022, Lê Thiết Cương cùng với một số nghệ sĩ khác đã tổ chức triển lãm “Con giống” tại Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng. Sự kiện này đã để lại nhiều dấu ấn trong đời sống mỹ thuật của Đà Nẵng và khẳng định vị thế của gốm Việt Nam trên bản đồ nghệ thuật quốc tế.

Không chỉ dừng lại ở đó, Lê Thiết Cương còn dành nhiều tâm sức để hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm với các nghệ sĩ trẻ. Anh đã chọn Lê Ngọc Thuận, chủ nhân của Cococasa Gallery tại Hội An, là người được anh giúp đỡ và truyền cảm hứng.

Thông qua những hoạt động nghệ thuật của mình, Lê Thiết Cương đã khẳng định giá trị cao và độc đáo của gốm Việt Nam, được thế giới công nhận. Anh đã để lại nhiều ân tình cho giới nghệ thuật và những người yêu văn hóa, và những gì anh để lại sẽ còn mãi là một phần của lịch sử nghệ thuật Việt Nam.

Lê Thiết Cương đã có nhiều triển lãm và hoạt động nghệ thuật trong suốt sự nghiệp của mình. Một trong những triển lãm đáng chú ý là “Gốm Thiệp”, được tổ chức tại Hội An vào tháng 6 vừa qua. Đây là một triển lãm đặc biệt, với gốm là chất liệu chính, thể hiện sự sáng tạo và đam mê của anh với nghệ thuật gốm.

Qua những chia sẻ sâu sắc về nghệ thuật và cuộc sống, Lê Thiết Cương đã để lại nhiều ấn tượng sâu đậm trong lòng công chúng. Như khi anh nói về chiếc then cửa nghệ thuật, rằng nó đã giữ yên được cho ngôi nhà, giữ yên được lòng người, thì mới có thể giúp cho dân tộc này đi qua được “mùa chiến tranh” để đến với hòa bình.

Dù đã ra đi, nhưng những tư tưởng và triết lý về nghệ thuật của Lê Thiết Cương sẽ còn mãi là một phần của di sản văn hóa Việt Nam. Những gì anh để lại sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho các nghệ sĩ và những người yêu văn hóa, giúp họ tiếp tục theo đuổi đam mê và sáng tạo trong lĩnh vực nghệ thuật.