Trong gần 20 năm qua, nhiều chợ truyền thống tại TPHCM đã bị bỏ hoang hoặc hoạt động cầm chừng. Sở Công Thương TPHCM đã kiến nghị thành phố rà soát và giải thể hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng các khu chợ không hiệu quả.

Tại buổi họp báo kinh tế – xã hội chiều ngày 31/7, Sở Công Thương TPHCM đã thông tin về tình hình hoạt động của chợ truyền thống trên địa bàn. Theo đó, nhiều chợ truyền thống được đầu tư hàng tỷ đồng nhưng không phát huy hiệu quả, dẫn đến tình trạng bỏ hoang hoặc chỉ hoạt động cầm chừng. Chợ Tân Phú và chợ Phú Hữu (cùng thuộc địa bàn TP. Thủ Đức cũ) là hai ví dụ tiêu biểu. Chợ Tân Phú được xây dựng từ năm 2005 trên diện tích 1.815m² nhưng do vị trí giao thông bất tiện nên không có tiểu thương kinh doanh. Chợ Phú Hữu (xây dựng từ 2004, diện tích hơn 9.600m²) hiện chỉ có khoảng 20/164 sạp còn hoạt động, chủ yếu buôn bán vào buổi tối với số lượng tiểu thương đếm trên đầu ngón tay.

Sở Công Thương đã kiến nghị thành phố rà soát, giải thể hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng các khu chợ không hiệu quả. Hiện, 2 chợ nói trên đã được đưa vào danh sách chờ giải tỏa giai đoạn 2025–2030. Sở cũng đang tiếp tục rà soát thực trạng mạng lưới chợ trên toàn địa bàn, nhất là khu vực mới sáp nhập gồm Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), để hoàn thiện kế hoạch phát triển chợ giai đoạn 2025–2030.

Có nhiều nguyên nhân khiến chợ truyền thống ngày càng bị thu hẹp vai trò. Trong đó, nổi bật là sự phát triển ồ ạt của siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi và thương mại điện tử. Người dân TPHCM, đặc biệt là giới trẻ, đang dần thay đổi thói quen mua sắm, hướng đến kênh hiện đại, nhanh chóng, tiện lợi và an toàn hơn.

Bên cạnh đó, hạ tầng nhiều chợ đã xuống cấp nghiêm trọng, công tác quản lý yếu kém, thương nhân già hóa và thiếu lực lượng kế thừa, trong khi các điểm buôn bán tự phát lại cạnh tranh không lành mạnh ngay sát khu vực chợ.

Để chấn chỉnh, TPHCM đang hướng tới chuyển đổi mô hình hoạt động của chợ truyền thống, nâng cao khả năng cạnh tranh thông qua việc áp dụng công nghệ, số hóa và tổ chức lại mạng lưới theo hướng hiện đại hóa.

Một loạt giải pháp đang được triển khai như: tổ chức các chương trình khuyến mãi, truyền thông quảng bá chợ, khuyến khích các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, giao hàng tận nơi, bán hàng trực tuyến và livestream tại chợ.

Đồng thời, các tổ chức quản lý chợ sẽ tăng cường kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc thực phẩm, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy và an ninh trật tự. Những tiểu thương vi phạm nhiều lần sẽ bị xử phạt nặng hoặc đình chỉ kinh doanh.

Sở Công Thương cũng yêu cầu các đơn vị đẩy mạnh tuyên truyền đến tiểu thương các quy định về kinh doanh và vệ sinh an toàn thực phẩm, niêm yết giá công khai để xây dựng lại niềm tin người tiêu dùng vào chợ truyền thống.

TPHCM đang phối hợp với Trường Đại học Kinh tế – Luật xây dựng “Đề án Phát triển hệ thống chợ thích ứng với dịch bệnh và chuyển đổi số”. Đề án này đánh giá toàn diện thực trạng hệ thống chợ hiện nay và đề xuất các mô hình hoạt động mới, linh hoạt, số hóa, văn minh, có khả năng thích nghi với tình huống khẩn cấp như dịch bệnh, đồng thời góp phần thu hút khách du lịch, bảo tồn văn hóa chợ truyền thống.

Việc đóng cửa các chợ yếu kém không đồng nghĩa xóa bỏ hoàn toàn kênh phân phối truyền thống. Đây là bước thanh lọc cần thiết để các chợ có cơ hội tái cấu trúc, phát triển theo hướng hiện đại, bền vững, và góp phần vào sự phát triển chung của thành phố.

Nhiều chợ truyền thống tại TP.HCM đang hoạt động cầm chừng hoặc bỏ hoang do vị trí không thuận lợi, hạ tầng xuống cấp và sự cạnh tranh mạnh từ thương mại điện tử. Để giải quyết vấn đề này, Sở Công Thương TP.HCM đang xây dựng đề án tổng thể nhằm phát triển hệ thống chợ truyền thống, thích ứng với chuyển đổi số và nhu cầu tiêu dùng mới.

Theo Sở Công Thương TP.HCM, hệ thống chợ truyền thống tại thành phố đã được đầu tư qua nhiều giai đoạn với các nguồn vốn khác nhau. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, nhiều chợ đã rơi vào tình trạng đìu hiu, thậm chí không còn hoạt động. Một số chợ gần như không còn hoạt động, như chợ Tân Phú (quận 9 cũ) và chợ Phú Hữu (quận 9 cũ). Chợ Tân Phú được đầu tư xây dựng từ năm 2005 nhưng do vị trí giao thông không thuận lợi nên không có tiểu thương kinh doanh. Chợ Phú Hữu xây dựng năm 2004, có 164 sạp nhưng chỉ khoảng 20 sạp có người bán, hiện chỉ hoạt động buổi tối với 7-8 tiểu thương bán đồ ăn uống.

Trước thực trạng này, TP.HCM đã phối hợp với Trường đại học Kinh tế – Luật TP.HCM để xây dựng đề án phát triển hệ thống chợ theo hướng hiện đại, linh hoạt, ứng dụng công nghệ và thích ứng với biến động thị trường. Sở Công Thương cũng đề nghị các địa phương rà soát tình hình hoạt động, phân tích nguyên nhân khó khăn của từng chợ để có cách giải quyết cụ thể. Một số hướng được đưa ra như tổ chức chương trình khuyến mãi, tăng quảng bá hình ảnh chợ, thanh toán không tiền mặt, bán hàng trực tuyến, hỗ trợ giao hàng, kiểm soát an toàn thực phẩm và xử lý nghiêm vi phạm.

Mô hình bán hàng online tại chợ truyền thống đã có ở một số tỉnh thành và việc này cần được nhân rộng nhanh chóng. Sở Công Thương cho hay chợ truyền thống vẫn là một kênh phân phối quan trọng trong đời sống người dân, nhưng cần được điều chỉnh mô hình hoạt động để tồn tại song song với thương mại hiện đại, đảm bảo hiệu quả kinh doanh. Việc này sẽ giúp hệ thống chợ truyền thống tại TP.HCM trở nên năng động, linh hoạt và đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng ngày càng đa dạng của người dân.

Đề án phát triển hệ thống chợ truyền thống tại TP.HCM đang được hoàn thiện và sẽ được trình lên chính quyền thành phố trong thời gian tới. Với những giải pháp toàn diện và quyết tâm của chính quyền thành phố, hy vọng hệ thống chợ truyền thống tại TP.HCM sẽ sớm được cải thiện và trở thành điểm đến tin cậy của người tiêu dùng.

Trong quá trình xây dựng đề án, Sở Công Thương TP.HCM cũng khuyến khích các tiểu thương, doanh nghiệp và người dân tham gia đóng góp ý kiến để tạo ra một hệ thống chợ truyền thống phù hợp với nhu cầu thực tế. Thông tin chi tiết về đề án sẽ được công bố trên trang web chính thức của UBND TP.HCM và Sở Công Thương TP.HCM trong thời gian tới.

Nhằm ứng phó kịp thời với các tình huống thiên tai bất thường, đảm bảo an sinh xã hội và ổn định đời sống nhân dân, Sở Công Thương thành phố Hà Nội đã xây dựng phương án dự trữ hàng hóa phục vụ công tác cứu trợ và đảm bảo đời sống nhân dân khi có sự cố, thiên tai xảy ra trên địa bàn thành phố trong năm 2025.

Phương án này được xây dựng trên tinh thần chủ động, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương và Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025. Mục tiêu là đảm bảo cung ứng kịp thời các mặt hàng thiết yếu cho người dân tại những khu vực bị ảnh hưởng, giúp sớm ổn định cuộc sống, bảo vệ an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

Phương châm “hậu cần tại chỗ” được đặt ra, với yêu cầu các xã, phường chủ động dự trữ hàng thiết yếu, trong khi Thành phố tổ chức nguồn hàng ứng cứu khẩn cấp, hỗ trợ địa phương trong các tình huống vượt quá khả năng dự trữ. Sở Công Thương Hà Nội đã hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện dự trữ hàng hóa cứu trợ khẩn cấp, đủ phục vụ khoảng 250.000 người trong thời gian 7 ngày với tổng kinh phí tạm tính là 122,7 tỷ đồng.

Lượng hàng hóa dự trữ gồm các mặt hàng thiết yếu như đồ khô ăn liền, nước uống, nến thắp sáng, thực phẩm chế biến, sữa hộp và gạo. Riêng mặt hàng gạo dự kiến dự trữ cho khoảng 50.000 người, với mức 0,3kg/người/ngày. Các doanh nghiệp trên địa bàn được yêu cầu căn cứ vào kế hoạch sản xuất – kinh doanh để chủ động nguồn dự trữ, bảo đảm hoạt động cung ứng ổn định ngay cả trong điều kiện bất lợi do thời tiết.

Ngoài hàng hóa dự trữ phục vụ phòng, chống thiên tai, Hà Nội hiện có thêm nguồn hàng từ chương trình bình ổn thị trường của Thành phố. Sở Công Thương dự kiến triển khai bình ổn đối với 13 nhóm hàng, bao gồm lương thực, thịt lợn, thịt gà, vịt, thủy hải sản tươi, đông lạnh, thực phẩm chế biến từ thịt gia súc, gia cầm, dầu ăn, rau, củ, trứng gia cầm, sữa trẻ em dưới 6 tuổi, gia vị, đường, bánh, kẹo, rượu, bia và nước giải khát.

Thời gian thực hiện chương trình bình ổn thị trường kéo dài từ thời điểm ban hành kế hoạch đến hết tháng 5/2026. Sở Công Thương cũng lưu ý các doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị đối với các mặt hàng tiêu dùng có nhu cầu cao trong bối cảnh mưa bão như xăng dầu, thuốc y tế, ủng cao su, áo mưa, bạt che mưa, đèn pin, pin đèn, đèn bão, phèn chua, chất đốt và vật liệu xây dựng.

Ủy ban nhân dân các xã, phường được giao nhiệm vụ chỉ đạo, đôn đốc doanh nghiệp trên địa bàn triển khai dự trữ hàng hóa, nắm chắc nguồn cung, sẵn sàng phục vụ người dân khi xảy ra tình huống khẩn cấp. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tinh thần chủ động cao, phương án dự trữ hàng hóa phục vụ công tác cứu trợ và đảm bảo đời sống nhân dân của Hà Nội năm 2025 là bước đi cần thiết và kịp thời, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của chính quyền thành phố tới đời sống người dân trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan ngày càng phức tạp.

Tại các điểm bán lẻ, ghi nhận trong sáng 21/7, lượng khách hàng đến mua có tăng nhẹ 10-20% so với ngày thường, chủ yếu tập trung vào nhóm hàng tươi sống như rau, thịt, cá và đồ khô. Tuy nhiên, không xảy ra tình trạng chen lấn mua hàng để tích trữ. Các doanh nghiệp bán lẻ cho biết đã có sự chuẩn bị để khi nhu cầu tăng cao sẽ có khả năng đáp ứng.

Sở Công Thương Hà Nội cho biết đã làm việc với các doanh nghiệp và hợp tác xã trên địa bàn và các tỉnh, thành phố lân cận, lên phương án dự trữ hàng hóa đảm bảo bình ổn giá cả. Sở cũng đã có văn bản đề nghị các doanh nghiệp và người dân, đặc biệt là các hệ thống phân phối lớn trên địa bàn thành phố tham gia chương trình cũng như đăng ký vào việc dự trữ đảm bảo hàng hóa, phục vụ cứu trợ.