Các bác sĩ tại Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai mới đây đã tiếp nhận một trường hợp bệnh nhi đặc biệt, khi bé trai 7 tuổi được nhập viện với tình trạng tăng amylase máu cao bất thường. Được biết, trước đó cháu bé đã được chẩn đoán mắc bệnh sởi và điều trị tại một bệnh viện tuyến trung ương. Tuy nhiên, sau đó bé xuất hiện các triệu chứng nôn và đau bụng, buộc phải chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai để tiếp tục điều trị.

Khi được đưa đến Trung tâm Nhi khoa, các bác sĩ đã tiến hành一系列的检查 và phát hiện ra chỉ số amylase máu tăng rất cao. các bác sĩ đã nghi ngờ về khả năng viêm tụy cấp và đã thực hiện siêu âm bụng để kiểm tra tình trạng của bé. Tuy nhiên, kết quả siêu âm cho thấy không có bất thường gì ở vùng bụng.

Các bác sĩ đã tiến hành các xét nghiệm cần thiết để xác định nguyên nhân của tình trạng tăng amylase máu. Sau khi loại trừ các nguyên nhân khác, các bác sĩ đã phát hiện ra tình trạng macroamylasemia – một tình trạng hiếm gặp và lành tính. Tình trạng này khiến amylase trong máu không thể lọc qua thận và tích tụ, dẫn đến tăng amylase máu dai dẳng.

Để xác định chẩn đoán chính xác, các bác sĩ đã phối hợp với phòng xét nghiệm để thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu. Sau khi phân tích các kết quả xét nghiệm, các bác sĩ đã xác định được chẩn đoán chính xác là macroamylasemia. Kết quả này đã giúp bệnh nhi tránh được những can thiệp y tế không cần thiết và giảm gánh nặng kinh tế cho gia đình.

Trường hợp của bé trai 7 tuổi là một minh chứng quan trọng cho việc cần phải tìm kiếm nguyên nhân chính xác của tình trạng bệnh, đặc biệt là trong các trường hợp hiếm gặp. Việc xác định chẩn đoán chính xác không chỉ giúp bệnh nhân tránh được những can thiệp y tế không cần thiết mà còn giúp giảm thiểu rủi ro và gánh nặng kinh tế cho gia đình. Các bác sĩ tại Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai hy vọng rằng trường hợp này sẽ là một bài học kinh nghiệm cho các bác sĩ và sẽ giúp nâng cao chất lượng điều trị cho bệnh nhân trong tương lai.

Hiện tại, cháu bé đang được theo dõi và điều trị tại Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai. Các bác sĩ sẽ tiếp tục theo dõi tình trạng của bé và cung cấp thông tin cập nhật về trường hợp này.

Một nghiên cứu gần đây của Đại học Columbia (Mỹ) đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển trí não của trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn thai kỳ và 5 năm đầu đời. Nghiên cứu này đã theo dõi hơn 200 bà mẹ sống ở thành phố New York và con cái của họ từ khi còn trong bụng mẹ đến lúc trẻ lên 7 tuổi. Kết quả cho thấy những đứa trẻ có mức độ hydrocarbon thơm đa vòng (PAH) cao trong máu dây rốn có chỉ số IQ thấp hơn từ 4-5 điểm so với nhóm trẻ ít tiếp xúc với chất này.

Các chất ô nhiễm như PAH và bụi mịn PM2.5 không chỉ tồn tại ngoài đường, mà còn có mặt ngay trong nhà, từ bếp gas, khói thuốc lá, hương đốt, nến thơm đến khí thải xe cộ len lỏi qua cửa sổ. Não bộ trẻ nhỏ đang phát triển rất nhạy cảm, bất kỳ độc chất nào cũng có thể gây ra hậu quả lâu dài. Mức sụt giảm IQ này đủ để ảnh hưởng đến khả năng học tập, giải quyết vấn đề và thành tích trong tương lai của trẻ.

Giảm 4-5 điểm IQ nghe qua tưởng chừng nhỏ, nhưng trong một xã hội có tính cạnh tranh cao như hiện nay, mỗi điểm IQ là sự khác biệt giữa một đứa trẻ được phân lớp chọn hay không, được đánh giá là thông minh hay ‘chậm’, từ đó kéo theo những định kiến, ảnh hưởng đến sự tự tin và định hướng tương lai. Tuy nhiên, điều quan trọng là mức IQ này không cố định. Nếu biết cách can thiệp kịp thời – như cải thiện môi trường sống, tăng tương tác ngôn ngữ, dinh dưỡng hợp lý, khuyến khích vận động – trẻ vẫn có thể phát triển tốt về nhận thức.

Cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp thiết thực để bảo vệ con trẻ, chẳng hạn như hạn chế để trẻ tiếp xúc với khu vực gần đường lớn giờ cao điểm, dùng máy lọc không khí trong nhà, không hút thuốc trong nhà, hạn chế đốt hương, nến, bếp than, trồng cây xanh lọc khí, giữ nhà thông thoáng nhưng tránh gió xe bụi, và đảm bảo dinh dưỡng đủ vi chất cho trẻ để tăng sức đề kháng thần kinh.

Tóm lại, để bảo vệ chỉ số IQ của con trẻ, cha mẹ cần nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm không khí và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bằng cách chung tay bảo vệ môi trường sống và chăm sóc sức khỏe cho trẻ em, chúng ta có thể giúp trẻ phát triển toàn diện và đạt được thành tích tốt trong tương lai. Thông tin về các biện pháp bảo vệ sức khỏe có thể được tìm hiểu thêm qua các nguồn thông tin y tế đáng tin cậy Đại học Columbia và các tổ chức y tế uy tín khác.

Đuối nước – nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em từ 5 đến 14 tuổi tại Việt Nam

Đuối nước là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em từ 5 đến 14 tuổi tại Việt Nam, đã cướp đi mạng sống của gần 2.000 trẻ em mỗi năm. Mặc dù tỷ lệ này đang giảm, Việt Nam vẫn thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ đuối nước trẻ em cao nhất khu vực Tây Thái Bình Dương.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đuối nước là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em từ 5 đến 14 tuổi tại Việt Nam. Năm 2021, toàn cầu ghi nhận khoảng 300.000 ca tử vong do đuối nước, phần lớn là trẻ em và thanh thiếu niên tại các nước thu nhập thấp và trung bình.

Tình hình đuối nước ở trẻ em tại Việt Nam

Tại Việt Nam, số liệu thống kê của Bộ Y tế cho thấy mỗi năm có gần 2.000 trẻ em tử vong do đuối nước, chiếm khoảng 50% số ca tử vong do tai nạn thương tích. Dù tỷ lệ này có xu hướng giảm, nhưng vẫn còn cao so với các nước trong khu vực. Đáng chú ý, 76,6% ca tử vong xảy ra tại cộng đồng, 22,4% tại gia đình, và chỉ 1% trong khuôn viên trường học.

Chiến dịch truyền thông toàn quốc

Nhân Ngày Thế giới Phòng, chống đuối nước (25-7), Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế), WHO và Tổ chức Chiến dịch vì trẻ em không thuốc lá (CTFK) đã phát động chiến dịch truyền thông toàn quốc với chủ đề ‘Cùng hành động để không còn trẻ em bị đuối nước’.

Chiến dịch này kêu gọi các cấp chính quyền, phụ huynh và toàn xã hội cùng chung tay phòng, chống tai nạn đuối nước ở trẻ em, thông qua việc tăng cường giáo dục kỹ năng an toàn nước, mở rộng dạy bơi trong trường học và cộng đồng, truyền thông nâng cao nhận thức, đẩy mạnh phối hợp liên ngành và huy động nguồn lực đầu tư.

Ông Trần Đăng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em, cho biết: ‘Mỗi ca tử vong là một bi kịch có thể phòng tránh. Chúng tôi kêu gọi cha mẹ, nhà trường và cộng đồng cùng hành động, nhất là ở vùng nông thôn, nơi có nhiều ao, hồ, sông, suối’.

Tình hình đuối nước ở trẻ em tại Hà Nội

Tại Hà Nội, trong ba năm gần đây, mỗi năm vẫn ghi nhận 15-20 ca trẻ em đuối nước, chủ yếu vào dịp hè, tại các khu vực không có rào chắn như ao hồ, sông ngòi, kênh mương.

Giải pháp giảm thiểu nguy cơ đuối nước

Theo bà Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, cần mở rộng quy mô các chương trình can thiệp hiệu quả nhằm giảm thiểu nguy cơ và xây dựng môi trường sống an toàn hơn cho trẻ em.

Một trong những mô hình hiệu quả là Chương trình phòng, chống đuối nước tại 12 tỉnh có tỷ lệ tử vong cao, do Cục Bà mẹ và Trẻ em phối hợp cùng CTFK thực hiện, với sự tài trợ của Quỹ từ thiện Bloomberg. Sau 7 năm triển khai, chương trình đã dạy bơi an toàn cho hơn 52.000 trẻ, trang bị kỹ năng an toàn nước cho hơn 52.200 em và đào tạo hơn 1.000 giảng viên bơi có chứng chỉ.

Nghiên cứu của Trường Đại học Y tế Công cộng cho thấy tại các tỉnh triển khai chương trình, tỷ lệ tử vong do đuối nước giảm trung bình 16%.

Ngày 14/7/1969, Bệnh viện Nhi Trung ương được thành lập với tên gọi ban đầu là Viện Bảo vệ Sức khỏe Trẻ em. Trải qua 56 năm xây dựng và phát triển, bệnh viện đã không ngừng vươn lên khẳng định vị thế bằng những bước tiến mạnh mẽ, toàn diện về chuyên môn, kỹ thuật, chất lượng điều trị.

Với sứ mệnh là bệnh viện chuyên khoa Nhi đầu ngành, tuyến cuối trực thuộc Bộ Y tế, Bệnh viện Nhi Trung ương đã vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng nhiều danh hiệu cao quý, trong đó có danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới năm 2005; Huân chương Độc lập hạng Ba năm 2008, Huân chương Độc lập hạng Nhì năm 2019.

Trong năm 2024, Bệnh viện đã khám chữa bệnh an toàn, chất lượng, chuyên sâu cho 1.235.417 lượt bệnh nhân ngoại trú, đạt 103,8% kế hoạch và tăng 4,1% so với năm 2023; điều trị cho 126.794 lượt bệnh nhân nội trú, bằng 107,5% kế hoạch và tăng 7,5% so với năm trước; số lượt phẫu thuật vượt 14,6% so với kế hoạch năm.

Đặc biệt, Bệnh viện Nhi Trung ương đã ghi dấu ấn đậm nét trong nền y học Việt Nam khi liên tục phát triển, ứng dụng, thực hiện thường quy các kỹ thuật mới, kỹ thuật cao giúp điều trị cho nhiều ca bệnh khó, phức tạp. Bệnh viện cũng đã thực hiện 30 ca ghép tế bào gốc, 17 ca ghép gan, 9 ca ghép thận. Đáng nói, trong năm, lần đầu tiên Bệnh viện thực hiện ca ghép thận từ người cho chết não, thời gian từ khi lấy thận đến khi ghép là 6h40 phút từ tỉnh Bình Dương, chức năng thận của người bệnh trở về bình thường sau hai ngày ghép.

Bệnh viện Nhi Trung ương cũng được biết đến là đơn vị động viên đông đảo viên chức, người lao động tham gia phong trào sáng tạo, phát huy đề tài sáng kiến, cải tiến kỹ thuật phục vụ hiệu quả công tác khám, chữa bệnh. Trong những năm qua, đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện có nhiều đề tài các cấp đã được ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn góp phần nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc sức khỏe bệnh nhi. Năm 2024, Bệnh viện quản lý 97 đề tài nghiên cứu, trong đó có 42 đề tài đang thực hiện, 16 đề tài nghiệm thu.

Vai trò chuyên khoa đầu ngành của Bệnh viện còn được thể hiện rõ nét trong công tác chỉ đạo chuyên môn tuyến dưới. Năm 2024, Bệnh viện hỗ trợ chuyên môn về nhi khoa cho 28 tỉnh thành phía Bắc; hoàn thành các chương trình mục tiêu quốc gia.

Có thể nói sau hơn nửa thế kỷ, Bệnh viện Nhi Trung ương đã không ngừng vươn lên khẳng định vị thế bằng những bước tiến mạnh mẽ, toàn diện về chuyên môn, kỹ thuật, chất lượng điều trị. Bệnh viện đã trở thành cơ sở y tế Nhi khoa hàng đầu cả nước, là địa chỉ tin cậy của hàng triệu người dân trong nước và bạn bè quốc tế.

Thời gian gần đây, nhiều trường hợp trẻ nhỏ bị hóc dị vật đã được các bệnh viện tuyến tỉnh xử trí kịp thời, cảnh báo cộng đồng về tai nạn thường gặp nhưng dễ bị xem nhẹ này.

Mới đây, tại Vĩnh Long, một bé trai 6 tuổi đã nuốt phải đồng xu và phải nhập viện cấp cứu. Các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á Vĩnh Long đã nhanh chóng chỉ định chụp X-quang và thực hiện cuộc nội soi gây mê để gắp dị vật. Điều may mắn là bé trai đã được can thiệp kịp thời, tránh được nguy cơ tổn thương gây thủng thực quản, nhiễm trùng trung thẩm, nguy hiểm đến tính mạng.

Tương tự, tại Đồng Nai, một bé trai 4 tuổi đã bị cá rô đồng nhảy vào cổ họng và phải nhập viện cấp cứu. Các bác sĩ tại Bệnh viện Nhi Đồng Nai đã thực hiện mổ nội soi để gắp con cá rô đồng ra ngoài. Rất may là hiện sức khỏe của bệnh nhi đã ổn định.

Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp đều có kết quả tốt. Mới đây, tại Quảng Ngãi, một bé gái 2 tuổi đã bị hóc hạt nhãn và không qua khỏi dù các bác sĩ đã khẩn trương cấp cứu suốt gần 1 giờ.

Các bác sĩ cho biết, hóc dị vật là một trong những tai nạn thường gặp ở mọi độ tuổi, nhưng nhiều nhất ở trẻ nhỏ do trẻ hay tò mò, hiếu động và thường có thói quen cho đồ vật lạ vào miệng. Nếu không được xử trí kịp thời, hóc dị vật có thể dẫn đến tử vong chỉ sau vài phút.

BS.CK2 Nguyễn Trọng Thi, Phó Trưởng Khoa Nội soi BVĐK Vĩnh Long, khuyến cáo các bậc cha mẹ không nên cho trẻ đùa nghịch, cười đùa, khóc to, sợ hãi khi ăn, hay chơi các đồ chơi nhỏ. Đồng thời, tuyệt đối không nên móc họng trẻ bằng tay hoặc vật lạ, vì điều này có thể làm dị vật lọt sâu hơn, gây tổn thương vùng họng hoặc đường thở.

Để phòng ngừa, cha mẹ cần tránh để trẻ tiếp xúc với các vật nhỏ, tròn, sắc nhọn hoặc dễ nuốt như hạt, pin, đồng xu; không cho trẻ ăn các thức ăn dễ sặc vào đường thở như hạt dưa, hạt bí, hạt đậu,… Tuyệt đối không cho trẻ vừa ăn vừa chơi, cười đùa. Khi trẻ có biểu hiện ho, khò khè kéo dài, đặc biệt sau ăn hoặc chơi, cần đưa đi khám sớm để phát hiện dị vật nếu có.

Việc phát hiện sớm, xử trí đúng và cấp cứu kịp thời là yếu tố quyết định sự sống còn. Các gia đình có con nhỏ cần đặc biệt lưu ý khi cho trẻ ăn thực phẩm có hạt hoặc kích thước lớn, tránh để trẻ vừa ăn vừa chơi, đồng thời trang bị kỹ năng sơ cứu dị vật đường thở cho người chăm sóc trẻ.

Trường Tiểu học Oxford tại Anh đã tiên phong trong việc cách mạng hóa phương pháp giáo dục bằng cách tích hợp trò chơi vào chương trình giảng dạy. Quyết định này đã mang lại một luồng gió mới, tạo nên sự hào hứng trong học sinh và thay đổi hoàn toàn bầu không khí trong lớp học. Hiệu trưởng Tina Farr chia sẻ rằng, phương pháp mới này đã giúp học sinh phát triển năng lượng và tăng cường tương tác với bạn bè.

Một trong những lớp học thử nghiệm tại trường Tiểu học Oxford là lớp năm 2, nơi các em học sinh được khuyến khích học tập thông qua trò chơi. Phương pháp này cho phép trẻ di chuyển xung quanh, khám phá và tạo ra nhiều hoạt động. Thay vì chỉ nghe giảng về tiền bạc và toán học, các em được học thông qua các trò chơi thú vị. Hiệu trưởng Tina Farr tin rằng, phương pháp này có thể thay thế những hoạt động giáo dục không hiệu quả khác và đã quyết định áp dụng cách giảng dạy này cho nhiều cấp học khác.

Thành công của trường Tiểu học Oxford đã được thể hiện qua việc vượt qua cuộc thanh tra của Văn phòng Tiêu chuẩn Giáo dục, Dịch vụ và Kỹ năng Trẻ em (Ofsted) vào tháng 6/2025. Các chuyên gia đánh giá cao phương pháp giáo dục mới này và cho rằng nó có thể giúp giải quyết cuộc khủng hoảng về sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ em. Ông Michael Follett, Giám đốc của Opal Play, cho biết rằng trò chơi có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội, khiến chúng hạnh phúc và khỏe mạnh hơn.

Trong bối cảnh hiện nay tại Anh, áp lực cắt ngắn thời gian chơi trong chương trình giảng dạy đã trở thành một thách thức lớn đối với các trường học. Tuy nhiên, các chuyên gia và nghị sĩ đảng Lao động Kim Leadbeater kêu gọi sự hiểu biết rộng hơn về hạnh phúc để giữ cho mọi người khỏe mạnh và bảo vệ quyền được vui chơi của trẻ em. Việc thay đổi hệ thống giáo dục để phù hợp với nhu cầu của trẻ em và khoa học thần kinh hiện đại là cần thiết.

Để biết thêm thông tin về vấn đề này, vui lòng tham khảo https://www.opalplay.org.uk/ và https://www.gov.uk/government/organisations/ofsted. Những nguồn thông tin này sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về lợi ích của việc kết hợp trò chơi vào chương trình giảng dạy và các nỗ lực nhằm thay đổi tích cực trong hệ thống giáo dục.

Chế độ ăn uống của trẻ em thay đổi theo từng giai đoạn phát triển để phù hợp với sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể. Tuy nhiên, có một số chất dinh dưỡng thiết yếu không thể thiếu giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch và phòng chống bệnh tật. Một trong những chất quan trọng nhất là vitamin D.

Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe xương và tăng cường hệ miễn dịch. Chất này giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, điều cần thiết cho sự phát triển của xương. Ngoài ra, vitamin D còn giúp giảm viêm và tăng khả năng miễn dịch. Cơ thể có thể sản xuất vitamin D khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, loại vitamin này còn có trong một số thực phẩm như cá hồi, sữa tăng cường và ngũ cốc.

Trẻ em dưới 12 tháng tuổi cần 400 IU vitamin D mỗi ngày để phát triển xương và sức khỏe tổng thể. Sau 12 tháng, nhu cầu của trẻ tăng lên 600 IU. Lúc này, việc bổ sung vitamin D là cần thiết vì sữa mẹ không cung cấp đủ lượng vitamin D.

Bên cạnh vitamin D, sắt cũng là một khoáng chất quan trọng với trẻ em. Sắt giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các mô và cơ quan trong cơ thể thông qua hemoglobin trong máu. Oxy là yếu tố cần thiết để sản xuất năng lượng trong tế bào. Khi lượng sắt thấp, cơ thể không đủ oxy để hoạt động hiệu quả, dẫn đến mệt mỏi, yếu đuối.

Vitamin C là một loại vitamin giúp tăng khả năng hấp thụ sắt trong cơ thể. Khi kết hợp với thực phẩm giàu sắt, vitamin C có thể chuyển đổi sắt không heme thành dạng dễ hấp thụ hơn cho cơ thể.

Trẻ em từ 1-3 tuổi cần khoảng 7 mg kẽm mỗi ngày để đảm bảo phát triển toàn diện và duy trì chức năng miễn dịch khỏe mạnh. Cung cấp đủ kẽm trong giai đoạn này không chỉ hỗ trợ tăng trưởng mà còn giúp phát triển trí não.

Như vậy, các bậc phụ huynh cần chú ý đến việc cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ em để giúp chúng phát triển toàn diện và khỏe mạnh.