Suy thận mạn tính là một bệnh lý nguy hiểm, thường tiến triển âm thầm và khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Nhiều người trẻ vì sự chủ quan và thiếu kiến thức về bệnh đã phải đối mặt với hậu quả đáng tiếc.

## Nguy Cơ Từ Sự Chủ Quan

Thanh, 30 tuổi, là một ví dụ điển hình. Cô gái trẻ này từng có sức khỏe tốt và không nghĩ rằng mình sẽ phải sống với chiếc máy chạy thận. Tuy nhiên, do làm việc chăm chỉ và thức khuya thường xuyên, Thanh đã bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo từ cơ thể như đau đầu và mặt to lên.

Cô gái 30 tuổi phải gắn với máy chạy thận do suy thận giai đoạn cuối

## Dấu Hiệu Cảnh Báo

Các triệu chứng như buồn nôn, mất ngủ, chán ăn thực chất là biểu hiện của tình trạng ngộ độc nhẹ do chức năng thận suy giảm. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ phải đối mặt với các biến chứng nặng như suy tim.

## Lời Cảnh Báo Từ Bác Sĩ

TS.BS Nghiêm Trung Dũng, Giám đốc Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết: “Bệnh suy thận mạn tính thường tiến triển âm thầm, khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Nhiều người chỉ phát hiện khi tình cờ đi khám sức khỏe hoặc trước khi du học, nhập học, xin việc.”

Phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn khiến thời gian điều trị bảo tồn chức năng thận bị rút ngắn

## Phòng Ngừa và Điều Trị

Để phòng ngừa và điều trị suy thận, mỗi người cần lắng nghe cơ thể, khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh sớm. Những thay đổi nhỏ trong lối sống, ăn uống lành mạnh và duy trì vận động thể chất sẽ giúp thận khỏe mạnh và tránh được những hậu quả đáng tiếc.

Cơ thể chúng ta có khả năng gửi tín hiệu cảnh báo khi có vấn đề sức khỏe, nhưng nhiều người trẻ hiện nay lại có xu hướng làm ngơ. Thanh, 30 tuổi, sống tại Hà Nội, là một ví dụ điển hình. Cô gái trẻ này đã phải gắn bó với chiếc máy chạy thận do suy thận giai đoạn cuối.

Thanh chia sẻ, cô vốn là người năng động, thích kinh doanh. Cô đã chớp thời cơ kinh doanh các mặt hàng “hot trend” của giới trẻ và đạt được thành công. Tuy nhiên, công việc bán hàng online cũng khiến Thanh phải thức khuya để chốt đơn, đóng gói hàng. Cô thường xuyên đau đầu và dùng thuốc giảm đau thay vì đi khám.

Lối sống thiếu khoa học gây hại cho thận

Không chỉ Thanh, nhiều người trẻ hiện nay đang có lối sống thiếu khoa học, dẫn đến suy thận mạn tính. Nam, 30 tuổi, cũng là một trường hợp như vậy. Anh thường xuyên cảm thấy cơ thể “không ổn”, mệt mỏi, mất ngủ, buồn nôn, nhưng không đi khám. Đến khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng, anh mới quyết định đến bệnh viện và nhận kết quả suy thận mạn tính giai đoạn cuối.

Người trẻ chạy thận

Theo TS.BS Nghiêm Trung Dũng, Giám đốc Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh suy thận mạn tính thường tiến triển âm thầm, khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Nhiều người chỉ phát hiện khi tình cờ đi khám sức khỏe hoặc trước khi du học, nhập học, xin việc.

Triệu chứng mơ hồ của suy thận

Các triệu chứng như buồn nôn, mất ngủ, chán ăn thực chất là biểu hiện của tình trạng ngộ độc nhẹ do chức năng thận suy giảm. Lúc này, thận không còn khả năng lọc sạch chất thải ra khỏi cơ thể.

Phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn khiến thời gian điều trị bảo tồn chức năng thận bị rút ngắn, chi phí gia tăng và hạn chế khả năng lựa chọn phương pháp điều trị triệt để như ghép thận.

Cảnh báo: lối sống dễ “giết chết” thận

Các chuyên gia cảnh báo, tỷ lệ người trẻ mắc suy thận đang tăng lên đáng kể, phần lớn liên quan đến lối sống thiếu khoa học. Chế độ ăn mặn, sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, nước uống không rõ nguồn gốc và sinh hoạt đảo lộn nhịp sinh học là những yếu tố góp phần làm tổn thương thận âm thầm.

Mỗi người trong chúng ta cần lắng nghe cơ thể, khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh sớm. Những thay đổi nhỏ trong lối sống, ăn uống lành mạnh và duy trì vận động thể chất sẽ giúp thận khỏe mạnh và tránh được những hậu quả đáng tiếc.

Mỗi sáng, anh Nguyễn Văn Hòa vẫn duy trì thói quen dậy sớm, pha một ly nước ấm và đứng nhìn ra con đường trước nhà – nơi anh từng chạy 3 km mỗi ngày. Tuy nhiên, từ khi được chẩn đoán suy thận mạn giai đoạn 2, anh đã dừng mọi hoạt động thể chất vì sợ làm bệnh nặng hơn.

Vận động và suy thận: Một mối quan hệ phức tạp

Anh Hòa không đơn độc trong việc lo lắng về ảnh hưởng của vận động đến bệnh suy thận. Nhiều người bệnh cũng có những băn khoăn tương tự. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng, việc vận động đúng cách có thể mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh suy thận.

Theo BSCKII Võ Thị Kim Thanh, Phó khoa Nội thận – Lọc máu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, suy thận mạn tính được chia thành 5 giai đoạn. Ở giai đoạn sớm, chức năng thận còn hiệu quả và đây là thời điểm quan trọng để điều chỉnh lối sống và chế độ dinh dưỡng nhằm làm chậm tiến triển bệnh.

Người suy thận nên duy trì vận động thể chất ở mức độ vừa phải

Bác sĩ Thanh khuyến nghị người bệnh nên duy trì vận động thể chất ở mức độ vừa phải. Điều này giúp cải thiện tuần hoàn, trao đổi chất và hỗ trợ chức năng thận. Một nghiên cứu của Trung Quốc năm 2019 cho thấy tập thể dục vừa sức giúp tăng độ lọc cầu thận ở bệnh nhân chưa lọc máu.

Tuy nhiên, không phải tất cả các hình thức vận động đều phù hợp với người bệnh suy thận. Chạy bộ cường độ cao, đặc biệt là chạy marathon, có thể gây tổn thương thận cấp. Do đó, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi lựa chọn môn thể thao phù hợp.

Sau khi tìm hiểu và tham khảo ý kiến bác sĩ, anh Hòa đã bắt đầu lại việc đi bộ quanh sân nhà. Ban đầu, anh gặp khó khăn nhưng dần dần cơ thể thích nghi. Anh nhận ra rằng, việc vận động đúng cách không làm tổn thương cơ thể mà trái lại, giúp anh sống khỏe hơn.

Đối với người bệnh suy thận, vận động là một phần quan trọng của quá trình điều trị và phục hồi. Việc lựa chọn hình thức vận động phù hợp và thực hiện đúng cách sẽ giúp họ kiểm soát tốt bệnh tình và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Nguy cơ tiềm ẩn từ hóa chất trong sản phẩm chăm sóc tóc

Một trường hợp y khoa gần đây đã gây sự chú ý khi một cô gái 26 tuổi, vốn có sức khỏe tốt, đã phải nhập viện ba lần trong vòng hai năm vì suy thận cấp. Các triệu chứng của cô bao gồm nôn ói, tiêu chảy, sốt cao và đau lưng. Sau khi điều tra nguyên nhân, các bác sĩ phát hiện ra rằng mỗi lần cô xuất hiện triệu chứng đều trùng với thời điểm cô vừa duỗi tóc tại một salon.

Cô gái 26 tuổi nhập viện vì suy thận cấp

Quá trình kiểm tra chuyên sâu cho thấy hóa chất trong thuốc duỗi tóc đã tích tụ trong cơ thể cô, gây độc cho thận. Dù điều trị giúp thận hồi phục tạm thời, nhưng những tổn thương lặp đi lặp lại có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

Tác hại của thuốc duỗi và thuốc nhuộm tóc

Không chỉ người có tiền sử bệnh thận mới có nguy cơ, người khỏe mạnh vẫn có thể đối mặt với suy thận cấp nếu tiếp xúc thường xuyên với các loại hóa mỹ phẩm dành cho tóc. Trường hợp của cô gái 26 tuổi đã được đăng tải trong New England Journal of Medicine (2024), cho thấy nồng độ creatinine trong máu tăng đột biến sau khi sử dụng thuốc duỗi, một chỉ số báo động về sự suy giảm chức năng thận nghiêm trọng.

Tương tự, một nữ sinh 18 tuổi mắc bệnh thận bẩm sinh cũng từng tái phát nặng sau khi nhuộm tóc màu đỏ, buộc phải lọc huyết tương 14 lần để ổn định sức khỏe.

Nữ sinh 18 tuổi tái phát bệnh thận sau khi nhuộm tóc

Những hiểm họa khác từ việc duỗi và nhuộm tóc

Ngoài nguy cơ suy thận, việc duỗi và nhuộm tóc còn có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Tăng nguy cơ ung thư: Nghiên cứu từ International Journal of Cancer (2019) cho thấy phụ nữ dùng thuốc nhuộm tóc vĩnh viễn có nguy cơ mắc ung thư vú tăng 9%. Viện Ung thư Quốc gia Trung Quốc (2022) cũng ghi nhận sử dụng sản phẩm duỗi tóc hơn 4 lần mỗi năm làm tăng tới 80% nguy cơ ung thư tử cung.

Tổn thương gan: Bệnh viện Nhân dân số 1 tại Hàng Châu từng tiếp nhận một phụ nữ lớn tuổi bị suy gan do thói quen nhuộm tóc liên tục suốt nhiều năm.

Tóc rụng, mỏng, da đầu viêm: Hóa chất trong thuốc duỗi và nhuộm tóc phá vỡ cấu trúc protein trong tóc, gây kích ứng nang lông, khiến tóc yếu, dễ gãy rụng, thậm chí viêm da đầu.

Dị ứng nghiêm trọng: Triệu chứng thường gặp gồm ngứa, bong tróc da đầu, nổi mẩn đỏ. Trường hợp nặng có thể sưng mặt, phồng rộp, phải nhập viện điều trị.

Việc duỗi hay nhuộm tóc có thể giúp bạn trông chỉn chu và tự tin hơn, nhưng nếu phải đánh đổi bằng sức khỏe, bạn cần cân nhắc lại. Hãy chọn sản phẩm an toàn, có kiểm định rõ ràng, và hạn chế tần suất làm tóc, đặc biệt với người nằm trong nhóm nguy cơ.

Ngày 14/7, Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ cho biết các bác sĩ tại đây vừa điều trị thành công cho một bệnh nhân bị hỏng gan và suy thận do tự ý uống thuốc nam để điều trị đau lưng.

Bệnh nhân là ông T.M, 68 tuổi, ở Lâm Thao, Phú Thọ. Trước khi nhập viện, ông M. bị đau cột sống thắt lưng và đã mua thuốc nam về uống mà không rõ nguồn gốc và thành phần của thuốc.

Nguy cơ từ việc lạm dụng thuốc nam không rõ nguồn gốc

Sau khi uống thuốc nam, tình trạng của ông M. trở nên tồi tệ hơn, xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, ăn kém, da vàng. Kết quả xét nghiệm tại bệnh viện cho thấy ông bị suy gan cấp, với chỉ số men gan tăng cao gấp 23 lần mức bình thường và chỉ số Bilirubin tăng gấp 17 lần.

Bệnh nhân được điều trị tích cực

Không chỉ bị tổn thương gan, ông M. còn có dấu hiệu suy thận và suy tim, khiến các bác sĩ phải lo ngại về nguy cơ phải lọc máu.

Sau 18 ngày được chăm sóc đặc biệt, tình trạng của ông M. đã cải thiện đáng kể. Các chỉ số về chức năng gan và thận đã trở về mức bình thường, và ông không cần phải lọc máu.

Bác sĩ chuyên khoa II Đỗ Đức Dũng, Phó Trưởng đơn vị Hồi sức tích cực – Trung tâm Khám chữa bệnh Chất lượng cao, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, cho biết nhiều người có thói quen sử dụng thuốc nam không rõ nguồn gốc để điều trị bệnh mà không hiểu rõ về mối nguy hại của nó.

Việc lạm dụng thuốc nam có thể dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng vì gan là cơ quan thải độc chính của cơ thể. Nếu gan không thể loại bỏ hết độc tố, các chất độc sẽ tích tụ và gây hại cho cơ thể.

Lời cảnh báo từ chuyên gia y tế

Bác sĩ Dũng khuyến cáo mọi người nên cẩn thận khi sử dụng thuốc nam và không nên tự ý điều trị bệnh theo truyền miệng. Thay vào đó, nên đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị đúng cách.

Việc chủ động phòng tránh và điều trị bệnh đúng phương pháp sẽ giúp ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra.

Suy thận đang trở thành vấn đề sức khỏe đáng lo ngại, đặc biệt là ở người trẻ. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng ta cần tìm hiểu các nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết sớm.

Tình trạng suy thận ở người trẻ

Thực trạng suy thận

Theo BS đa khoa Nguyễn Xuân Quang (Học viện Quân y), tỷ lệ trẻ em mắc suy thận mạn giai đoạn cuối phải lọc máu đã tăng 5-10% trong 5 năm gần đây. Tại Việt Nam, mỗi năm có thêm khoảng 8000 người bị bệnh thận, với khoảng 5-8,7 triệu người suy thận mạn các mức độ và khoảng 26.000 người phải chạy thận nhân tạo.

Nguyên nhân gây suy thận

Nhiễm độc từ thực phẩm là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy thận. Các chất độc hại như Melamine, Formaldehyde, và Phthalates có trong thực phẩm bẩn có thể gây hại cho thận. Ngoài ra, ô nhiễm môi trường với kim loại nặng như Asen và chì cũng là một yếu tố nguy cơ.

Các nguyên nhân khác bao gồm di truyền, nhiễm trùng nặng, tổn thương cầu thận, và bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường và tăng huyết áp.

Các chất độc hại gây suy thận

Hóa chất độc hại trong thực phẩm

Danh sách các hóa chất độc hại trong thực phẩm rất đa dạng, bao gồm độc tố nấm mốc như Aflatoxin, hóa chất công nghiệp như Melamine và Phthalates, kim loại nặng như chì và Asen, và phẩm màu công nghiệp như Sudan và Rhodamine B.

Thực phẩm chứa hóa chất độc hại

Dấu hiệu nhận biết sớm suy thận

Các dấu hiệu nhận biết sớm suy thận bao gồm tiểu ít, nước tiểu có bọt hoặc lẫn máu, phù mặt và chân tay, mệt mỏi kéo dài, đau hông lưng tái phát, và tăng cân bất thường.

Phòng ngừa suy thận

Để phòng ngừa suy thận, cần lựa chọn thực phẩm an toàn, bảo vệ môi trường sống, và duy trì thói quen lành mạnh như uống đủ nước sạch, tập thể dục thường xuyên, và hạn chế tiếp xúc với hóa chất độc hại.

Lựa chọn thực phẩm an toàn

Ngoài ra, cần theo dõi sức khỏe định kỳ, xét nghiệm nước tiểu, và kiểm tra huyết áp thường xuyên để phát hiện sớm các vấn đề về thận.