Mạt chược, một trò chơi truyền thống của Trung Quốc, đã trở thành một phần quan trọng trong văn hóa và lịch sử của cộng đồng Hoa kiều trên khắp thế giới. Không chỉ đơn thuần là một trò chơi giải trí, mạt chược còn mang ý nghĩa sâu sắc về mặt văn hóa và tinh thần. Trẻ em thường học chơi mạt chược trong những dịp Tết Nguyên đán cùng gia đình, trong khi người lớn tuổi có thể chơi quanh năm. Các bộ mạt chược cổ thường được làm từ gỗ, ngà voi hoặc tre, được cắt, đánh bóng, khắc và tô màu thủ công.

Tại Hong Kong, mạt chược không chỉ là một trò chơi mà còn là một phần của di sản văn hóa. Suốt hơn bốn thập kỷ, Ho Sau-Mei, một nghệ nhân 68 tuổi, đã gắn bó với cửa tiệm Kam Fat Mahjong do cha bà sáng lập từ năm 1962. Cửa tiệm nhỏ nằm dưới cầu thang trong hẻm rộng chưa đầy 2m này là nơi lưu giữ truyền thống làm mạt chược thủ công. Mei cho biết bà bắt đầu học nghề từ năm 13 tuổi và đã dành cả cuộc đời mình để làm nghề này.

Trong những năm 1970-1980, các nghệ nhân từ Trung Quốc đại lục đã sang Hong Kong trao đổi kỹ thuật, giúp nghề khắc mạt chược thủ công phát triển thịnh vượng. Vào thập niên 1960, Hong Kong có hơn 20 nghệ nhân khắc mạt chược, thậm chí có cả hội nghề nghiệp chính thức. Tuy nhiên, hiện phần lớn quân bài được sản xuất hàng loạt tại các nhà máy ở Trung Quốc đại lục. Từ năm 2014, nghề khắc tay mạt chược được chính quyền Hong Kong xếp vào danh sách ‘di sản văn hóa phi vật thể’, nhưng tại thành phố này hiện chỉ còn vài người theo nghề, và Mei là nữ nghệ nhân duy nhất còn hành nghề.

Mỗi sáng trước 10h, nữ nghệ nhân đã ngồi vào chỗ, xếp sẵn khay gỗ với những quân bài bằng nhựa và chuẩn bị các dụng cụ chuyên dụng để khắc. Mỗi bộ mạt chược gồm 144 quân, chia làm bốn loại như cây tre, chấm tròn, chữ Hán, gió (đông, tây, nam, bắc) và các quân đặc biệt như hoa, rồng, tứ quý. Bên cạnh những quân cờ truyền thống, bà cũng làm những quân cờ mạt chược sáng tạo với nhiều loại hình vẽ.

Nghệ nhân dùng những dụng cụ khắc truyền thống với đầu mũi khác nhau để khắc từng ký tự, họa tiết lên quân bài, kẹp chặt giữa ngón cái và ngón giữa. Mỗi bộ mạt chược làm tay mất khoảng 10 đến 14 ngày để hoàn thành, có giá khoảng 245 USD (khoảng 6,5 triệu đồng). Từ khi Hong Kong chuyển từ trung tâm sản xuất sang trung tâm tài chính vào thập niên 1990, ngành làm mạt chược thủ công cũng dần biến mất.

Cửa tiệm không có hệ thống đặt hàng online. Khách muốn mua phải gọi điện hoặc tới trực tiếp. Bà ghi đơn hàng bằng tay trên một cuốn sổ cũ kĩ. Hiện nghệ nhân chỉ làm việc đến khoảng trưa vì không còn đủ sức làm cả ngày nữa. Bà nói chưa muốn nghỉ hưu vì buồn và không biết làm gì. Trong ngày, một khách hàng người Anh gọi đến hỏi về đơn hàng vợ anh đặt cách đây vài tuần. Bà Mei nhờ người phiên dịch, tìm số điện thoại trong sổ, và xác nhận bộ bài sẽ hoàn thiện trong tuần tới.

Theo bà Mei, khi còn trẻ bà thường chơi mạt chược với anh chị em trong nhà, nhưng hiện không còn nhiều thời gian, chỉ thỉnh thoảng mới nhận lời mời từ bạn cũ. Hằng năm, sinh viên và nhà báo vẫn đến tìm hiểu, nhờ đó nghề của bà được nhiều người biết đến dù đang dần mai một. Từng nhận nhiều lời đề nghị học nghề từ nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa, nhưng bà Mei đều từ chối vì chưa có hứng dạy và muốn làm theo cách và nhịp độ riêng của mình. ‘Tôi không biết còn làm được bao lâu nữa nhưng chừng nào còn cầm được dụng cụ, tôi vẫn sẽ tiếp tục’, bà nói.

Trong một không gian rộng lớn tại khu vực Thủ Đức, TP.HCM, Bùi Thịnh Đa đã thổi hồn vào những con búp bê khớp cầu (ball jointed doll – BJD) với sự tỉ mỉ và kiên nhẫn đáng kinh ngạc. Những tác phẩm nghệ thuật này không chỉ là sản phẩm thủ công đơn thuần mà còn là hiện thân của những thế giới nội tâm đầy ám ảnh, tinh tế và tuyệt đẹp.

Ở tuổi 21, Bùi Thịnh Đa đã có 9 năm kinh nghiệm trong nghề làm búp bê khớp cầu, một loại hình nghệ thuật đòi hỏi sự kết hợp của kỹ năng tạo hình, hội họa, thiết kế và cảm xúc. Quá trình tạo ra một con búp bê không hề đơn giản. Đa phải bắt đầu từ việc lên ý tưởng, tạo hình, hoàn thiện sản phẩm và quan trọng nhất là truyền tải cảm xúc vào từng tác phẩm. Mỗi con búp bê đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn, từ việc nhào đất, tạo khung xương, đắp đất, tạo khớp, nung, chà mịn, trang điểm… hoàn toàn thủ công.

Bùi Thịnh Đa chia sẻ về việc tiếp cận thị trường và khách hàng. Anh bán sản phẩm của mình qua nhiều nền tảng như Instagram, TikTok, Gmail, Facebook và cả lập shop trên Etsy, trang bán đồ thủ công quốc tế. Mặc dù không có một đội ngũ hỗ trợ lớn, anh vẫn tự mình vận hành từ A đến Z, từ khâu truyền thông đến sản xuất.

Khách hàng của Bùi Thịnh Đa rất đặc thù, bao gồm những người sưu tầm BJD, người chơi búp bê nghệ thuật cao cấp, có khi là nghệ sĩ, nhà sưu tập hoặc đơn giản là những người cảm thụ được cảm xúc thật trong từng nhân vật. Anh cũng chia sẻ về khách hàng khiếm thị người Mỹ, người đã đặt mua một búp bê truyền thống và rất xúc động khi nhận được thư bằng chữ nổi gửi kèm.

Về giá cả, Bùi Thịnh Đa giải thích rằng mỗi con búp bê đều là một tác phẩm nghệ thuật đòi hỏi nhiều công sức, tâm tư và tình cảm. Mức giá anh đưa ra là tương xứng với giá trị của búp bê, với dòng búp bê tả thực, giá trung bình ở mức hơn 15-150 triệu đồng tùy theo kích thước, chi tiết, yêu cầu cá nhân hóa và thời gian thực hiện.

Mặc dù công việc có thể gây áp lực, nhưng Bùi Thịnh Đa vẫn giữ kỷ luật khi sáng tạo và nghiêm túc trong công việc. Anh chia sẻ rằng điều khó nhất trong công việc này là giữ kỷ luật khi sáng tạo và phải nghiêm túc.

Bùi Thịnh Đa hy vọng rằng nghề làm búp bê khớp cầu tại Việt Nam sẽ phát triển trong thời gian tới. Anh đang không ngừng học hỏi và sáng tạo, và dự định tiếp tục quảng bá hình ảnh Việt Nam qua búp bê khớp cầu.

Bộ sưu tập bánh Trung thu Nguyệt Lộc Viên đang trở thành một trong những món quà được săn đón trong dịp lễ Trung thu. Không chỉ đơn thuần là một món quà, bộ sưu tập này còn mang đến một trải nghiệm đặc biệt, một khoảnh khắc lắng đọng và một lời chúc thịnh vượng gửi trao dưới ánh trăng.

Bộ sưu tập bánh Trung thu Nguyệt Lộc Viên bao gồm những hương vị bánh trung thu truyền thống thượng hạng, được tạo ra bằng sự kết hợp tinh tế giữa nguyên liệu và kỹ thuật làm bánh thủ công. Mỗi chiếc bánh trong bộ sưu tập đều mang một hương vị riêng, từ cua bát bửu trứng muối, sò điệp than tre trứng muối, kim sa phô mai than tre đến hạt sen lá dứa trứng muối. Những chiếc bánh này không chỉ đáp ứng nhu cầu ẩm thực mà còn thể hiện sự tinh tế và quan tâm của người tặng.

Đặc biệt, bộ sưu tập bánh Trung thu Nguyệt Lộc Viên có hai lựa chọn cho người mua. Phiên bản hộp cao cấp: Mầm trăng & Nguyệt hoa có giá 1.588.000 đồng VAT, bao gồm hộp 4 vị bánh và 2 màu sắc hộp khác nhau. Trong khi đó, phiên bản giới hạn: Bội phúc kỳ viên có giá 2.588.000 đồng VAT, bao gồm hộp 6 vị bánh cùng 6 vị trà tinh tuyển. Phiên bản này còn bao gồm thêm 2 vị bánh cao cấp và đậm vị truyền thống là yến sào thượng hạng trứng muối và đậu xanh lá dứa trứng muối.

Để hoàn thiện trải nghiệm, bộ sưu tập còn bao gồm 6 loại trà kết hợp hoàn hảo với các vị bánh, gồm trà Tuyết Shan, trà Sen, trà Lài, Trà Oolong, trà xanh Thái Nguyên và Hồng Trà. Mỗi loại trà đều được tuyển lựa cẩn thận để mang đến hương vị tinh tế và hài hòa khi kết hợp với bánh trung thu.

Với bộ sưu tập bánh Trung thu Nguyệt Lộc Viên, người mua có thể trải nghiệm những phút giây lắng đọng và thưởng thức những hương vị đặc biệt của bánh trung thu. Đây không chỉ là một món quà ý nghĩa mà còn là một cách thể hiện sự quan tâm và tinh tế của người tặng.