Mới đây, NBC News đã đưa tin về một trường hợp đáng chú ý liên quan đến việc sử dụng thực phẩm bổ sung có nguồn gốc thảo dược, dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng. Katie Mohan, một phụ nữ 57 tuổi đến từ Mỹ, đã tự ý sử dụng viên nghệ liều cao hàng ngày trong 2 tháng, dẫn đến tình trạng gan bị tổn thương nghiêm trọng.

Ban đầu, Mohan nghĩ rằng mình chỉ bị đau khớp thông thường và tìm kiếm giải pháp trên mạng xã hội. Tại đây, cô thấy một người nổi tiếng quảng cáo về công dụng của viên nghệ trong việc giảm viêm và đau khớp. Do đó, cô bắt đầu mua và uống viên nghệ hàng ngày, mỗi lần với liều lượng 2.250mg. Chỉ vài tuần sau, Mohan bắt đầu xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, mệt mỏi và nước tiểu sẫm màu. Tuy nhiên, cô không liên hệ các triệu chứng này với việc sử dụng viên nghệ.

Sau khi xem một bản tin về sự gia tăng tỷ lệ tổn thương gan do thực phẩm bổ sung có nguồn gốc thảo dược, Mohan đã đi khám và phát hiện chỉ số men gan của mình cao gấp 60 lần so với giới hạn bình thường. Các bác sĩ cho biết tình trạng của cô rất nghiêm trọng và chỉ cần thêm một chút nữa là gan của cô sẽ bị tổn thương và suy hỏng hoàn toàn. Mohan đã phải nằm viện sáu ngày và đang được theo dõi chặt chẽ, điều trị bằng thuốc tiêm tĩnh mạch để phục hồi chức năng gan.

Tiến sĩ Nikolaos Pyrsopoulos, bác sĩ chuyên khoa gan tại Đại học New York, cho biết trong thời gian gần đây, số ca bị tổn thương gan do tự ý sử dụng thực phẩm bổ sung có xu hướng gia tăng tại Mỹ. Nghệ thường được quảng cáo có tác dụng giảm viêm, điều trị viêm xương khớp, nhưng cũng là một trong những thảo dược phổ biến nhất có liên quan đến những ca tổn thương gan, viêm gan tại Mỹ.

Theo nghiên cứu trên tạp chí Liver Transplantation, từ năm 1995 đến năm 2020, tỷ lệ suy gan và cần phải ghép gan có liên quan đến việc sử dụng thực phẩm bổ sung tại Mỹ đã tăng gấp 8 lần. Một bài đánh giá trên tạp chí Hepatology cho thấy 20% các trường hợp nhiễm độc gan có liên quan đến thảo dược và thực phẩm bổ sung.

Tiến sĩ Dina Halegoua-De Marzio, bác sĩ chuyên khoa gan tại Jefferson Health, cho biết tự nhiên không có nghĩa là an toàn. Vị bác sĩ này nói thêm rằng nghệ có thể an toàn khi sử dụng như một gia vị để nấu ăn, nhưng một số loại thực phẩm bổ sung hiện nay có hàm lượng nghệ lên đến hơn 2.000mg, đây là liều lượng rất cao.

Hiện tại, Mohan vẫn đang trong quá trình hồi phục và đã tuyên bố sẽ không bao giờ tự ý sử dụng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào nữa. Tại Mỹ, chưa có hướng dẫn rõ ràng về liều lượng nghệ được coi là an toàn khi sử dụng, và Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cũng chưa phê duyệt các sản phẩm viên nghệ. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đánh giá liều dùng nghệ chấp nhận được mỗi ngày là từ 0 đến 3 mg trên mỗi kg cân nặng cơ thể.

Trường hợp của một bé gái 6 tuổi tại Trung Quốc đã khiến nhiều bậc phụ huynh quan tâm và suy ngẫm về vấn đề dậy thì sớm ở trẻ em. Bé gái này được phát hiện có dấu hiệu dậy thì sớm sau khi người nhà nhận thấy ngực bé phát triển bất thường trong lúc tập nhảy.

Khi đến khám, các bác sĩ đã phát hiện ngực phải của bé có dấu hiệu nhô lên, sờ thấy mô tuyến rõ rệt. Siêu âm ngực xác nhận tuyến vú phát triển, xương cũng có dấu hiệu trưởng thành sớm nửa năm so với tuổi thật. Kết quả, bé bị dậy thì sớm do nguyên nhân từ hệ thần kinh trung ương. Hiện bé đã bắt đầu được điều trị và theo dõi sát sao.

Theo mẹ của bé, chế độ sinh hoạt của con khá phổ biến hiện nay: thích ăn thịt, ít vận động, thức khuya (thường ngủ sau 11h đêm). Đáng chú ý, bé còn từng uống sữa non suốt nửa năm, vì người mẹ “đọc trên mạng thấy nói tốt cho tăng chiều cao và phát triển thể chất”.

Giới chuyên môn đánh giá rằng dậy thì sớm không chỉ do một nguyên nhân, mà có thể đến từ nhiều yếu tố: chế độ ăn giàu đạm, đường, chất béo, thiếu vận động, thiếu ngủ và đặc biệt là lạm dụng các loại thực phẩm bổ sung không rõ cơ sở khoa học như sữa non, yến, sữa ong chúa… Bác sĩ nhấn mạnh: “Nếu không có chỉ định cụ thể từ bác sĩ, phụ huynh tuyệt đối không nên tự ý cho trẻ sử dụng các loại thực phẩm tăng cường như sữa non, yến, sữa ong chúa… vì nguy cơ ảnh hưởng nội tiết là có thật”.

Để con phát triển bình thường, phụ huynh cần tránh 4 sai lầm này:

1. Ăn uống lệch lạc, dư dinh dưỡng: Trẻ nên ăn đa dạng hơn 12 loại thực phẩm mỗi ngày, hơn 25 loại mỗi tuần. Cần tăng cường rau củ, đạm thực vật (đậu, hạt), giảm thức ăn nhanh, đồ chiên, đồ ngọt, nước ngọt.

2. Dùng đồ nhựa, đồ dùng một lần tràn lan: Các chất như phthalate (chất làm dẻo nhựa) là chất gây rối loạn nội tiết, có thể xuất hiện trong đồ nhựa không rõ nguồn gốc, đồ dùng dùng một lần, mỹ phẩm.

3. Ngủ muộn, thiếu ngủ kéo dài: Trẻ tiểu học cần ngủ ít nhất 10 giờ mỗi ngày, học sinh THCS ít nhất 9 giờ. Ngủ muộn hoặc bật đèn ngủ suốt đêm có thể gây rối loạn đồng hồ sinh học, ảnh hưởng nội tiết.

4. Không theo dõi phát triển định kỳ: Nếu bé gái dưới 7,5 tuổi hoặc bé trai dưới 9 tuổi đã có dấu hiệu phát triển giới tính thứ cấp (như ngực nhú, mọc lông, thay giọng, tăng chiều cao đột ngột…), phụ huynh cần đưa đi khám ngay để kịp can thiệp.

Bác sĩ nhắc nhở: Không phải cái gì dán mác “bổ dưỡng” cũng tốt. Trong giai đoạn trẻ đang phát triển, việc dùng sai thực phẩm, sai thời điểm, không đúng cách… hoàn toàn có thể gây hậu quả không thể đảo ngược. Thay vì tìm kiếm những sản phẩm “tăng chiều cao thần tốc”, “kích thích phát triển”, hãy quay lại nền tảng: ăn uống cân bằng – ngủ đủ – vận động đều và được theo dõi khoa học.