Làn sóng sa thải hàng loạt trong ngành công nghệ gần đây đã gây ra một sự đảo lộn lớn đối với hàng ngàn kỹ sư phần mềm. Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành cho rằng nguyên nhân sâu xa không hoàn toàn do trí tuệ nhân tạo (AI). Marc Kriguer, một kỹ sư phần mềm giàu kinh nghiệm với 28 năm làm việc, đã chia sẻ quan điểm của mình về vấn đề này.

Marc Kriguer, người đã từng bị sa thải 4 lần, khẳng định rằng AI không phải là nguyên nhân chính dẫn đến việc mất việc của ông. Theo ông, các công ty thường tuyển dụng quá nhanh và quá nhiều, dẫn đến chi phí vượt quá doanh thu. Khi cần cắt giảm chi phí, kỹ sư phần mềm thường là những người bị nhắm đến do mức lương cao của họ.

Đồng quan điểm với Marc Kriguer, Dylan Serota, CEO của nền tảng tuyển dụng Terminal, cho rằng AI không thay thế kỹ sư phần mềm mà đang làm thay đổi bản chất công việc. Ông cho biết các CTO trong ngành đều đồng thuận rằng AI giúp tăng năng suất, nhưng vẫn cần con người để xử lý các vấn đề phức tạp, sáng tạo và mang tính chiến lược.

Tuy nhiên, AI đã góp phần không nhỏ vào làn sóng sa thải hàng loạt tại nhiều tập đoàn công nghệ lớn. Microsoft đã công bố kế hoạch cắt giảm khoảng 9.000 nhân viên vào năm 2025 trong quá trình tái cấu trúc để tăng cường đầu tư vào AI. IBM cũng sa thải khoảng 8.000 nhân sự, chủ yếu thuộc bộ phận nhân sự, vốn được thay thế bằng các hệ thống AI tự động hóa quá trình tuyển dụng và quản lý nhân viên.

Các chuyên gia cho rằng AI không phải là ‘kẻ thù’ của kỹ sư phần mềm. Daron Acemoglu, nhà kinh tế học MIT, cho rằng AI hiện tại chỉ ảnh hưởng đến khoảng 5% công việc và chưa đủ khả năng thay thế hoàn toàn con người. Ông cảnh báo rằng việc quá kỳ vọng vào AI có thể dẫn đến sai lầm chiến lược, và kêu gọi phát triển AI theo hướng hợp tác với con người, thay vì thay thế.

Marc Kriguer cũng cho rằng AI chưa thể thay thế con người, thậm chí cả viết mã nguồn. Ông nhận định rằng nhiều công việc hiện nay yêu cầu kinh nghiệm với AI, nhưng ông không cảm thấy bị loại khỏi thị trường. Dù đã mất việc nhiều lần, Marc Kriguer chưa bao giờ thất nghiệp quá 5 tháng. Hiện tại, ông đã nộp đơn cho khoảng 40 công ty và tham gia phỏng vấn tại 15 nơi.

Ông nhận định rằng thị trường vẫn còn cơ hội cho kỹ sư phần mềm, và họ sẽ cần thích nghi với vai trò mới, kết hợp tư duy hệ thống, sáng tạo và khả năng làm việc cùng AI. Việc này sẽ giúp kỹ sư phần mềm không chỉ tồn tại mà còn phát triển trong một môi trường công nghệ ngày càng thay đổi.

Thái Nguyên – một tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam – đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong công cuộc đổi mới và phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Với nhiều giải pháp đồng bộ và hiệu quả, tỉnh đã cải thiện đáng kể hạ tầng kỹ thuật, văn hóa – xã hội thiết yếu như điện, đường, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa tại các bản làng.

Những nỗ lực này không chỉ nâng cao mức sống của người dân mà còn làm thay đổi căn bản tập quán canh tác và bộ mặt bản làng. Các bản làng dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên nay đã có những gam màu tươi sáng với những ngôi nhà mới xây dựng, đường sá được mở rộng và trải bê tông, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu và phát triển kinh tế. Trang thông tin điện tử tỉnh Thái Nguyên đã cung cấp nhiều thông tin về các hoạt động và chương trình phát triển tại tỉnh.

Việc đầu tư có trọng tâm trọng điểm, phù hợp với điều kiện, tiềm năng thế mạnh, phong tục tập quán của đồng bào đã thu được kết quả tích cực. Công tác vận động quần chúng phát huy quyền làm chủ, sự tham gia chủ động của cộng đồng và người dân đã khơi dậy tinh thần nỗ lực vươn lên của đồng bào. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu, khoảng cách về mức sống so với bình quân chung của tỉnh từng bước thu hẹp. Sự nghiệp giáo dục, y tế, văn hóa của các vùng dân tộc có bước phát triển mới.

Tỉnh Thái Nguyên cũng đẩy mạnh việc trang bị kiến thức về khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vật tư phân bón, nguồn cây, con giống chuyển đổi cây trồng vật nuôi, phát triển ngành nghề, làng nghề truyền thống. Hệ thống hạ tầng viễn thông được xây dựng tạo điều kiện cho bà con tiếp cận các nền tảng công nghệ số. Bộ Công Thương đã có các chương trình hỗ trợ để phát triển kinh tế – xã hội tại các vùng dân tộc thiểu số.

Một số sản phẩm nông nghiệp của tỉnh đã có giá trị thương phẩm cao, trong đó chè là cây trồng chủ lực. Nhiều địa phương đã tập trung phát triển và đã cho sản lượng, giá trị thương phẩm cao với các loại cây trồng như na, bưởi, quế… Sản phẩm truyền thống như dệt, may trang phục dân tộc, mật ong, gạo nếp vải, cốm, miến dong, rượu men lá… đã đáp ứng yêu cầu về chất lượng, thị hiếu người tiêu dùng và đã đạt tiêu chuẩn OCOP.

Bên cạnh những thành tựu, vẫn còn một số khó khăn và thách thức mà tỉnh cần phải vượt qua. Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi địa hình trải rộng, mật độ dân cư không tập trung, trình độ sản xuất còn dựa nhiều vào yếu tố tự nhiên, phương thức canh tác giản đơn, giá trị kinh tế thấp, ít cơ hội tiếp cận việc làm phi nông nghiệp.

Cơ sở hạ tầng nhiều xã phía Bắc của tỉnh chưa được đầu tư hoàn thiện. Cơ chế, chính sách chưa đủ hấp dẫn thu hút doanh nghiệp có tiềm lực kinh tế mạnh đầu tư vào công nghiệp chế biến, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị tại các xã vùng sâu, vùng xa.

Tuy nhiên, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên vẫn được giữ gìn và phát huy. Những nét đẹp mang giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào như ngôn ngữ, trang phục truyền thống, phong tục tập quán, nghi lễ tín ngưỡng, ẩm thực, dân ca dân vũ được các cấp ủy, chính quyền tạo điều kiện cho bà con bảo tồn và phát huy.

Mới đây, tỉnh Thái Nguyên đã ban hành đề án phát triển du lịch cộng đồng với nhiều triển vọng về các điểm đến mới và tạo thêm việc làm cho người dân. Làng du lịch sinh thái nhà sàn Thái Hải, Làng du lịch cộng đồng xóm Mỏ Gà, Làng văn hóa dân tộc bản Quyên… có thể coi là hình mẫu để nâng cao, nhân rộng. Tổng cục Du lịch Việt Nam đã có các hướng dẫn và hỗ trợ để phát triển du lịch tại tỉnh Thái Nguyên.

Trong thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục quan tâm và có những giải pháp hiệu quả hơn nữa để phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi một cách bền vững.

Trong bối cảnh chuyển dịch xanh đang trở thành xu thế toàn cầu, năng lực ‘tư duy và hành động có trách nhiệm với môi trường’ đã được Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) xếp vào tốp 10 kỹ năng việc làm quan trọng nhất từ 2025–2030. Tuy nhiên, tại Việt Nam, lĩnh vực môi trường và bảo tồn thiên nhiên vẫn đang đối mặt với thực trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng.

Việt Nam là một trong 16 quốc gia sở hữu đa dạng sinh học cao nhất thế giới, nhưng đang phải đối mặt với tình trạng suy thoái ngày càng gia tăng. Theo Quỹ Bảo tồn thiên nhiên hoang dã (WWF) Việt Nam, trong 17 Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc mà Việt Nam đang nỗ lực đạt được, thì 3 mục tiêu về sinh thái (bao gồm SDG13 – Hành động vì khí hậu; SDG14 – Tài nguyên và môi trường biển; SDG15 – Tài nguyên và môi trường đất liền) vẫn còn đang tiến triển chậm hơn so với lĩnh vực giáo dục chất lượng, xóa nghèo, bình đẳng giới.

Trước thực trạng này, công tác bảo tồn không chỉ là trách nhiệm của ngành môi trường nói riêng, mà còn cần được lồng ghép vào giáo dục, truyền thông, chính sách, hoạt động doanh nghiệp… Tuy nhiên, khi nhu cầu tăng cao thì nguồn nhân lực lại đang bị bỏ ngỏ. Thực trạng sinh viên bảo tồn mới ra trường thiếu kinh nghiệm thực tế và kỹ năng mềm cần thiết là một vấn đề phổ biến.

Nhiều sinh viên gặp khó khăn trong tìm việc làm do thiếu kinh nghiệm thực tế, kỹ năng mềm chưa hoàn thiện, thiếu định hướng nghề nghiệp rõ ràng và sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường lao động. Bên cạnh đó, nhiều nhà tuyển dụng thường yêu cầu ứng viên có kinh nghiệm, tạo rào cản lớn cho sinh viên mới ra trường. Từ đó dẫn đến một vòng luẩn quẩn: không có kinh nghiệm thì khó tìm việc, không có việc thì không có kinh nghiệm.

Nhận diện rõ khoảng trống này, từ năm 2022, Trung tâm Hành động vì động vật hoang dã Việt Nam (WildAct) đã khởi xướng Hội nghị sinh viên về bảo tồn thiên nhiên (SCNC). Sau 3 năm liên tiếp tổ chức (2022–2024), hội nghị đã ghi nhận hàng trăm đơn đăng ký tham dự SCNC đến từ sinh viên, nhà bảo tồn trẻ trên khắp cả nước; hơn 100 đề tài nghiên cứu, sáng kiến được nộp cho SCNC; 30% người tham dự đã tìm được việc làm hoặc có bước tiến trong nghề nghiệp sau hội nghị; 22% người tham dự trở thành học viên cao học, nghiên cứu sinh lĩnh vực liên quan đến bảo tồn sau khi được truyền cảm hứng tại SCNC; 58% người tham dự SCNC là nữ giới, tạo cơ hội và thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong các ngành STEM.

Chia sẻ về những rào cản trong phát triển nguồn nhân lực cho ngành bảo tồn, Tiến sĩ Trang Nguyễn – Giám đốc WildAct nhận định: “Nghề bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam đến nay vẫn chưa được hiểu đúng. Đa số mọi người, kể cả giới trẻ, chưa được cập nhật và chưa hiểu rõ công việc bảo tồn thiên nhiên là gì. Các bạn thường nghĩ bảo tồn là công việc dành riêng cho cán bộ bảo vệ rừng, kiểm lâm. Thực tế, nghề bảo tồn rất đa dạng, từ nghiên cứu, khảo sát điều tra, cho đến các hoạt động nâng cao nhận thức, giáo dục, truyền thông ngay cả ở thành thị, không chỉ giới hạn ở công việc thực địa sâu trong rừng núi hay xa xôi ngoài biển đảo.

Do chưa có cái nhìn toàn diện về ngành bảo tồn, việc thu hút nhân lực chất lượng cao cũng bị ảnh hưởng. Nhiều bạn trẻ không nhìn thấy được con đường sự nghiệp rõ ràng trong lĩnh vực này, và điều đó vô hình trung làm giảm sức hấp dẫn của một ngành đang giữ vai trò then chốt trong phát triển bền vững”.

Không chỉ là bệ phóng cho những bạn trẻ theo đuổi sự nghiệp bảo tồn, SCNC các năm còn đóng vai trò lan tỏa tư duy “Environmental stewardship” đến nhiều lĩnh vực khác như luật, truyền thông hay giáo dục.

Chia sẻ về những cơ hội sau SCNC năm 2024, nữ sinh viên Hải Trang cho biết: “Là sinh viên ngành Luật, SCNC đã giúp em trau dồi nhiều kỹ năng, đặc biệt là phân tích và nghiên cứu. Những kiến thức, kỹ năng tại SCNC đã giúp em ứng dụng rất nhiều vào công việc thực tế: nghiên cứu chính sách và pháp luật về môi trường”.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, tính đến 2023 Việt Nam có 39 “việc làm xanh” (việc làm bền vững trong mọi lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, hành chính… góp phần bảo tồn, phục hồi và nâng cao chất lượng môi trường), cùng với 88 ngành nghề khác có xu hướng chuyển dịch xanh hóa. Các việc làm xanh được dự báo sẽ tăng vọt lên 41% trong tương lai gần, phản ánh xu hướng phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế xanh tại Việt Nam.

Cũng theo Tiến sĩ Trang Nguyễn, hiện SCNC 2025 mùa thứ 4 của Hội nghị sinh viên về bảo tồn thiên nhiên đã chính thức mở đơn đăng ký chào đón sự tham gia của sinh viên, nhà bảo tồn trẻ, chuyên gia đầu ngành, cùng các tổ chức và doanh nghiệp quan tâm đến phát triển bền vững và môi trường.

Hội nghị dự kiến diễn ra vào tháng 10/2025 tại TP Hồ Chí Minh, dự kiến sẽ bao gồm các phiên thuyết trình, trình bày poster, tọa đàm chuyên đề, workshop kỹ năng và hoạt động thực địa tại. Những đề tài xuất sắc nhất sẽ được trao giải nhằm ghi nhận nỗ lực nghiên cứu của các bạn trẻ.

Thông tin đăng ký được cập nhật trên trang Facebook chính thức của WildAct: www.facebook.com/WildActvn.

Apple tiếp tục mở rộng hoạt động tại Việt Nam với hàng loạt vị trí tuyển dụng mới, phục vụ cho sản xuất và kinh doanh. Vào trung tuần tháng 7, hãng công nghệ này đã bổ sung nhiều công việc mới vào danh sách tuyển dụng tại Việt Nam. Đáng chú ý là vị trí Trưởng phòng Quan hệ Công chúng (PR Manager) cho iPhone, được mở đăng ký vào ngày 10/7. Apple đang tìm kiếm chuyên gia tiên phong, sáng tạo và có tinh thần hợp tác ở nhiều lĩnh vực để quản lý hoạt động quan hệ với giới truyền thông, người sáng tạo nội dung và KOL tại Việt Nam. Ứng viên trúng tuyển cần có 8 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực liên quan.

Cùng với đó, Apple cũng tìm kiếm cố vấn pháp lý cho chi nhánh trong nước, với nhiệm vụ theo dõi, cập nhật thay đổi luật pháp và quy định, đồng thời tư vấn cho các phòng ban khác về tác động tiềm ẩn và bước đi cần thiết. Theo báo cáo tài chính hồi đầu năm, Apple cho biết Việt Nam là một trong những cứ điểm sản xuất lớn nhất của họ. CEO Tim Cook thông báo rằng toàn bộ sản phẩm, ngoại trừ iPhone, sẽ được lắp ráp chính ở nước ta.

Để phục vụ cho kế hoạch này, Apple đang tuyển dụng ồ ạt nhiều vị trí phục vụ trực tiếp cho công ty. Hiện tại, Apple đang mở 60 vị trí nhân sự cần người làm việc ở Việt Nam, đa số nhu cầu cần ở khu vực phía Bắc, làm tại chi nhánh Hà Nội, phục vụ sản xuất. Các vị trí này chủ yếu liên quan đến lắp ráp iPad, AirPods, Apple Watch, quản lý chuỗi cung ứng, kiểm định chất lượng sản phẩm, nghiên cứu công nghệ.

Apple cũng đã đầu tư gián tiếp vào Việt Nam hơn 15,8 tỷ USD thông qua các đối tác sản xuất của họ. Hiện nhiều đơn vị lắp ráp như Foxconn, Luxshare, GoerTek có nhà máy ở các tỉnh phía Bắc, sản xuất nhiều thiết bị phần cứng Apple. Những đơn vị này cũng liên tục tuyển dụng các vị trí công nhân, kỹ sư, vận hành phục vụ sản xuất.

Văn hóa bí mật luôn là một điểm đặc biệt của Apple. Cuộc đời Steve Jobs, Tim Cook và quá trình sáng tạo những sản phẩm quan trọng như iPhone thường chỉ được tiết lộ qua những trang sách, nơi các tác giả dành nhiều năm để mang tới những câu chuyện hấp dẫn.