Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hổi, với nhiều ý kiến trái chiều từ công chúng. Một bên ủng hộ việc thu phí để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích, trong khi một bên lại phản đối, cho rằng di tích là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể đem ra mua bán.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ điển hình về việc thu phí tham quan di tích lịch sử. Với vị trí địa lý thuận lợi, khu di tích này thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính. Tấm vé tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ, mà còn là một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích.
Ở nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan di tích là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải phản ứng từ dư luận. Do đó, để việc thu phí hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động. Điều này sẽ giúp tạo niềm tin với công chúng và đảm bảo rằng tiền thu được thực sự được sử dụng cho mục đích bảo tồn và phát huy giá trị di tích.
Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, cư dân địa phương. Điều này sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho những người có hoàn cảnh khó khăn và đảm bảo rằng mọi người đều có cơ hội tiếp cận và trải nghiệm giá trị của di tích.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt, thấu đáo để tấm vé không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Việc thu phí tham quan di tích lịch sử cần được xem xét và thực hiện một cách hợp lý, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của di tích và sự hài lòng của công chúng.